Een van de belangrijkste doelstellingen van Sciensano is het monitoren van de gezondheidstoestand van de bevolking in België. Daarom voert Sciensano gezondheidsonderzoeken uit om het voorkomen (prevalentie) van risicofactoren bij de bevolking in het algemeen te beoordelen. We evalueren ook hun impact op de gezondheidstoestand van de bevolking en volgen de evolutie van deze risicofactoren in de tijd. Daarnaast nemen we actief deel aan nationale en internationale projecten die met deze thema’s verband houden. Sciensano beoordeelt ook de impact van onze omgeving op gezond gedrag (bijvoorbeeld de beschikbaarheid van plaatsen voor lichaamsbeweging of de conformiteit van voedselproducten met de aanbevelingen voor gezonde voeding). Op basis van onze enquêtes en projecten leveren we beleidsrelevante informatie over levensstijlgebonden risicofactoren in België en ontwikkelen we hulpmiddelen om het gebruik van deze informatie door beleidsmakers en het grote publiek te vergemakkelijken. Sciensano is ook het nationale aanspreekpunt van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en Europese instellingen (zoals Eurostat en het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving) voor onderwerpen/statistieken over levensstijlgebonden risicofactoren. Sciensano is in die hoedanigheid verantwoordelijk voor het verzamelen, valideren en doorgeven van statistieken over levensstijlgebonden risicofactoren aan deze internationale organisaties.
Het voorkomen, de impact en de evolutie van levensstijlgebonden risicofactoren beoordelen via enquêtes
Sciensano voert een aantal grootschalige bevolkingsonderzoeken uit:
- De Gezondheidsenquête (Health Interview Survey — HIS) is de grootste algemene gezondheidsenquête van het land. Om de 5 jaar worden 10.000 personen ondervraagd om de evolutie van de gezondheidstoestand van de bevolking en de gezondheidsrisico’s (bij de bevolking) te onderzoeken. De levensstijlgebonden risicofactoren worden in de Gezondheidsenquête zeer uitgebreid opgevolgd. Het is dus in België de belangrijkste bron van informatie voor dergelijke indicatoren bij de bevolking.
- De Voedselconsumptiepeiling (Food Consumption Survey — FCS) vindt regelmatig plaats en rapporteert uitgebreid over voedselconsumptiegedrag en voedselinname bij de Belgische bevolking.
- Deze twee enquêtes zijn voornamelijk gebaseerd op interviews en vragenlijsten voor het verkrijgen van informatie, maar mensen kunnen bepaalde informatie verkeerd rapporteren. Zo weten mensen misschien niet dat ze aan een hoge bloeddruk lijden of kan het gebeuren dat ze hun lengte of gewicht te hoog of te laag opgeven. Daarom organiseren we een aanvullend Gezondheidsonderzoek (Health Examination Survey — HES) om objectieve informatie te verzamelen over het voorkomen (prevalentie) van een aantal belangrijke chronische ziekten en de bijbehorende levensstijlgebonden risicofactoren bij de Belgische bevolking.
Naast deze grootschalige bevolkingsonderzoeken neemt Sciensano deel aan een aantal nationale en internationale levensstijlgebonden projecten, zoals het VITADEK-project over de inname van vetoplosbare vitaminen, of het RARHA-project dat gericht is op het verzamelen van informatie over alcoholgebruik, via geharmoniseerde vragenlijsten. Het HIS voldoet ook aan de richtsnoeren die op Europees niveau zijn ontwikkeld en is dus opgenomen in het kader van de Europese gezondheidsenquêtes.
Op basis van de resultaten van haar verschillende onderzoeken en projecten ondersteunt Sciensano een empirisch onderbouwd gezondheidsbeleid.. We ontwikkelen ook interactieve webtools om het gebruik van de beschikbare informatie door beleidsmakers en het grote publiek te vergemakkelijken. Interactieve websites stellen gebruikers zonder statistische ervaring bijvoorbeeld in staat om zelf HIS-gegevens, of vitale statistieken te analyseren.
Het nationale aanspreekpunt zijn van de WHO, de OESO en de Europese instellingen
Sciensano is het Belgische aanspreekpunt voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en Europese instellingen zoals Eurostat en het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving.. Wij zijn dus verantwoordelijk voor de overdracht van gegevens over levensstijlgebonden risicofactoren aan deze internationale organisaties. Zo verzamelen, analyseren en rapporteren we informatie over illegaal drugsgebruik in België aan het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD).