Rabiës is een virale ziekte die van dieren op mensen wordt overgedragen. Als er na de blootstelling geen onmiddelijke behandeling wordt toegediend en zodra de symptomen verschijnen, is rabiës 100 % dodelijk. De ziekte kan worden voorkomen dankzij vaccinatie. In België blijft de illegale import van honden uit besmette landen de grootste bedreiging.
Wat doet Sciensano?
Om de in 2001 verkregen rabiësvrije status te behouden, heeft het Nationaal Referentielaboratorium van Sciensano een surveillancenetwerk opgebouwd, samen met het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV), de Gewesten en de dierenartsen.
Naast huisdieren en wilde carnivoren gaat de aandacht vooral naar vleermuizen. Met instemming van de Gewesten kunnen dode vleermuizen naar het laboratorium van Sciensano worden gebracht, dat een diagnose van rabiës zal stellen.
Tot slot is de dienst Kwaliteit van Vaccins en Bloedproducten het Belgische Officieel Medicijnen Controle Laboratorium (OMCL) dat verantwoordelijk is voor de kwaliteitscontrole van de rabiës vaccins voordat ze op de Europese markt gebracht kunnen worden.
Nationaal referentiecentrum
Sciensano huisvest het Nationaal Referentiecentrum voor rabiës bij mens en dier.
Elk jaar controleert het Nationaal Referentielaboratorium van Sciensano de werkzaamheid van de antirabiësvaccinaties bij ongeveer 2500 honden en katten die uit niet-Europese landen in Europa worden ingevoerd of die vanuit Europa naar niet-Europese landen reizen. Met een vaccinatieprogramma is men erin geslaagd om rabiës bij vossen in België tussen 1989 en 2000 uit te roeien.
Sciensano is het bevoegde laboratorium voor de diagnose van rabiës in geval van klinisch vermoeden bij dieren of mensen.
De werkzaamheid van de rabiësvaccins
Het Nationaal Referentielaboratorium van Sciensano is verantwoordelijk voor de controle van de werkzaamheid van de vaccins tegen rabiës bij de mens en bij ongeveer 2500 honden en katten die in Europa worden ingevoerd of die naar landen buiten de Europese Unie reizen.
De werkzaamheidscontrole van de vaccins bestaat uit het titreren in het serum van de antistoffen die het dier of de persoon aanmaken na vaccinatie.
Controle van vaccins voor rabiës
Sciensano is het Belgische Officieel Medicijnen Controle Laboratorium (OMCL) en verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole van de rabiës vaccins voordat ze op de Europese markt gebracht kunnen worden. Deze controle gebeurt door het OMCL, onafhankelijk van de vaccinproducent en voor ieder lot (batch) afzonderlijk. Deze controle bestaat enerzijds uit het kritisch nakijken van de productiegegevens en van de kwaliteitsanalyses die uitgevoerd werden door de vaccinproducent en anderzijds door aanvullende analyses die door een OMCL worden uitgevoerd. Zo voert de dienst Kwaliteit van Vaccins en Bloedproducten verschillende laboratoriumanalyses uit volgens de Europese Official Control Authority Batch Release (OCABR) richtlijnen. Daarnaast controleert de dienst ook of de productie- en kwaliteitsgegevens van de vaccinproducent conform zijn met de specificaties, zoals die zijn goedgekeurd en vastgelegd in het registratiedossier. Als een lot voldoet aan alle kwaliteitscriteria geeft de dienst een certificaat af aan de producent, het zogenoemde EU lot vrijgave certificaat en mag het vaccin op de Europese markt komen.
Sciensano is niet meer verantwoordelijk voor de postexpositiebehandeling, dat is nu een bevoegdheid van het Antirabiëscentrum van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG).