Op maandag 9 oktober 2023 werd een uitbraak van Blauwtong [BT] bevestigd door het nationaal referentielaboratorium Sciensano. België heeft daardoor zijn status als Blauwtong-vrij land verloren.
De ziekte werd gedetecteerd op een klein schapenbedrijf in Merksplas (provincie Antwerpen), op 6 km van de grens met Nederland. Het besmette dier vertoonde koorts, neusvloei, stijfheid en ademhalingssymptomen.
Tussen 9 oktober 2023 en 31 mei 2024 zijn er 8 uitbraken van blauwtong bevestigd in rundvee- en schapenhouderijen in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen.
Met de start van het nieuwe vectorseizoen in 2024, worden er sinds midden juli dagelijks vele nieuwe uitbraken van BTV3 gedetecteerd, zowel in rundvee- als schapenbedrijven, en breidt de ziekte zich geleidelijk uit over de rest van het land. Het totale aantal uitbraken vanaf juni 2024 (nieuw vector seizoen) is weergegeven op de onderstaande kaart en de evolutie in de tijd en per soort kan worden bekeken op een dynamische kaart door op de knop te klikken.
In al deze uitbraken ging het over een infectie met Blauwtong virus (BTV) serotype 3. Sinds 3 september 2023 werd een uitbraak van dit serotype gemeld in Nederland waar het virus zich reeds over het hele land verspreid heeft. Het virus treft zowel kleine herkauwers, runderen, als ook alpaca’s. Er zijn ook uitbraken vastgesteld in andere buurlanden (Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg). De Europese situatie kan worden gevolgd in het wekelijkse ESA-bulletin
Voor de uitbraak in Nederland was dit serotype nog niet eerder vastgesteld in West-Europa (met uitzondering van enkele gevallen op Sardinië en Sicilië in 2017).
Uitbraken van Blauwtong
Bekijk de dynamische kaart met het aantal positieve gevallen van blauwtong
Bekijk het laatste rapport met het aantal positieve gevallen in Nederland
Over Blauwtong
Wat is Blauwtong?
Blauwtong (BT) is een niet-besmettelijke, door vectoren overgedragen virale ziekte van herkauwers (voornamelijk runderen en schapen, maar ook geiten, kameelachtigen en wilde herkauwers). Het wordt overgedragen door Diptera van het genus Culicoides (familieCeratopogonidae) Het virus kan ook overgedragen worden via sperma, embryo’s en besmet bloed.
De klassieke symptomen van Blauwtong zijn koorts, kreupelheid, gebrek aan eetlust, overmatig saliveren, zwelling en blauw worden van de tong, enz. Schapen lijken gevoeliger te zijn voor een infectie met BTV-3- dan runderen en vrij hoge mortaliteit (tot 30%) en morbiditeit werden reeds gemeld. Ook runderen kunnen symptomen vertonen, maar in mindere mate dan schapen.
Mensen zijn niet vatbaar voor een infectie met het Blauwtongvirus. Deze ziekte levert geen direct gevaar op, maar heeft wel aanzienlijke economische gevolgen, vooral op het gebied van export en intracommunautair verkeer van levende dieren en dierlijke producten. Blauwtong is een aangifteplichtige ziekte. Wanneer een land zijn blauwtong-vrije status verliest, leggen de vrije landen een handelsembargo op voor herkauwers en hun producten uit het besmette land. Voor de nationale handel in België gelden er echter geen specifieke maatregelen.
Bestrijdingsmaatregelen voor BT
De bescherming van dieren tegen de insecten (Culicoides) door het gebruik van insecticiden is niet erg doeltreffend op kuddeniveau of nationale schaal.
Nieuwe vaccins tegen BTV3 om runderen en schapen te beschermen zijn momenteel beschikbaar na een noodbeoordelingsprocedure uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) en kunnen worden toegediend door dierenartsen.
Meer informatie over de vaccins en de ziekte vindt u op de websites van het FAGG en het FAVV: