Nationaal referentielaboratorium (NRL) voor Echinococcus

Algemene informatie

Echinokokkose is een parasitaire zoönose die wordt veroorzaakt door de larven van kleine lintwormen van het geslacht Echinococcus. Er zijn twee hoofdvormen van deze parasiet, afhankelijk van de betrokken soort: alveolaire echinokokkose (EA) en cysteuze echinokokkose (EK), respectievelijk veroorzaakt door Echinococcus multilocularis en Echinococcus granulosus sensu lato. 
Het Laboratorium voor Microbiologie van het Universitair Ziekenhuis Luik is in 2021 benoemd tot nationaal referentielaboratorium voor cysteuze en alveolaire echinokokkose. De belangrijkste taak is het diagnosticeren van echinokokkose (door serologie en/of PCR) en het bevestigen van diagnosen die zijn gesteld door laboratoria buiten het CHU de Liège. Verder zijn zij ook verantwoordelijk voor de epidemiologische surveillance, het opstellen van een jaarlijkse lijst van in België gediagnosticeerde gevallen en het doorsturen van de cijfers naar het ECDC op Europees niveau. 

Het NRL voor Echinokokkose biedt ook biologische expertise, wetenschappelijk advies, ondersteuning van gezondheidswerkers, waarschuwing en preventie van echinokokkose. Deze activiteiten helpen de diagnose en behandeling van echinokokkose te verbeteren. Het NRL werkt ook nauw samen met de multidisciplinaire medische groep EchinoLiège, die expertise heeft ontwikkeld in de behandeling van gevallen van EA en EK. Deze groep bestaat uit specialisten in infectieziekten, hepatologen, microbiologen, chirurgen, radiologen, specialisten in nucleaire geneeskunde, anatomopathologen en dierenartsen.

Voor meer informatie over echinokokkose en de methoden die door het NRL worden gebruikt, kunt u de officiële pagina van het Nationaal Referentielaboratorium raadplegen (webpagina in ontwikkeling). 

Belangrijk bericht

De laatste twee decennia werd in België een toename van de incidentie van echinokokkose vastgesteld, vooral in de alveolaire vorm. Alveolaire echinokokkose wordt autochtoon overgedragen in België, voornamelijk in Wallonië, waar 38,6% van de rode vossen (de belangrijkste eindgastheren) besmet zijn (gegevens van professor A. Linden, faculteit diergeneeskunde van de ULiège), tegenover 2,1% in Vlaanderen, volgens Jansen et al.[1]. Omgekeerd is cysteuze echinokokkose niet inheems in België, en de patiënten die jaarlijks geteld worden, zijn besmet geraakt in endemische gebieden, ofwel omdat ze er al jaren wonen, ofwel omdat hun familie er woont en ze er regelmatig op bezoek komen. De endemische landen die het vaakst betrokken zijn bij de Belgische telling zijn Marokko, Turkije, de Balkan (voornamelijk Bulgarije, Albanië en Roemenië) en, meer recent, Oekraïne.

Hoewel er een opkomst van echinokokkose is vastgesteld (zie NRL-activiteitenverslag 2021), wordt deze ziekte in België waarschijnlijk nog steeds onderschat, voornamelijk door een gebrek aan kennis bij artsen, maar ook door onderrapportage aan het NRL ondanks de oproep aan alle Belgische laboratoria. Daarom is het noodzakelijk om bevestigde of waarschijnlijke gevallen aan het NRL te melden, zodat de meest representatieve trends in België kunnen worden gevolgd en de gezondheidsautoriteiten kunnen worden geïnformeerd over de opkomst van deze zoönotische ziekten, met het oog op een betere bewaking en preventie.

Om een geval van echinokokkose te melden, kunt u contact opnemen met Marie-Pierre HAYETTE en Sabrina EGREK.

Nuttige links

Onderaan deze pagina kan u de verschillende NRL-rapporten terugvinden.
De bijhorende epidemiologische surveillance-rapporten kan u ook consulteren via: Gezondheidsonderwerp Echinokokkose