Elk jaar sterven er meer mensen aan ziekenhuisinfecties dan aan ongevallen in het verkeer. Voor de vierde keer sinds 2015, analyseerde Sciensano de kwaliteitsindicatoren op het gebied van de ziekenhuishygiëne in 103 Belgische ziekenhuizen in 2017.
Vernieuwde methodologie
Het aantal kwaliteitsindicatoren voor ziekenhuishygiëne (ZHH) is gestegen in 2017. Vastgelegd voor een periode van drie jaar, bevat de nieuwe reeks alle historische indicatoren aangevuld met nieuwe indicatoren. Deze nieuwe reeks wordt onderverdeeld in vier groepen: organisatie-indicatoren, middelen-indicatoren, activiteiten-indicatoren en proces-indicatoren.
Resultaten
De kwaliteitsindicatoren voor ziekenhuishygiëne worden gebruikt om te bepalen in welke mate een ziekenhuis voldoet aan de voorwaarden om zorggerelateerde infecties zo goed mogelijk te voorkomen. Over het algemeen behalen de ziekenhuizen een goede score. Slecht 2% behaalde een zwakke score. De prestaties voor de groepen organisatie-, middelen- en activiteitenindicatoren waren goed: slechts 8%, 5% en 2% van de ziekenhuizen behaalde respectievelijk een lage score voor deze categorieën. De individuele score voor elk ziekenhuis is terug te vinden in het rapport 2017.
Sciensano juicht enkele belangrijke verbeteringen toe, enkele voorbeelden:
- Historische indicatoren die in 2016 reeds hoog scoorden, bleven op niveau in 2017. Bovendien werd voor een aantal zwakker scorende indicatoren in 2016 een verbetering voor 2017 vastgesteld:
- Verhoging van het aantal ziekenhuizen waar het algemeen strategisch plan voor ziekenhuishygiëne geïntegreerd is in het algemeen strategisch plan van het ziekenhuis van 79% naar 86%.
- Verhoging van het aantal ziekenhuizen dat een lokale surveillance voor postoperatieve wondinfecties (49% in 2016 ten opzichte van 58% in 2017) rapporteert.
Daarentegen hadden de volgende indicatoren een lagere score in vergelijking met 2016:
- Daling van het aantal ziekenhuizen die voldoen aan de indicator ‘de verpleegkundige(n)-ziekenhuishygiënist is/zijn lid van het verpleegkundig middenkader’ van 95% naar 92% Tot en met 2016 moest slechts één verpleegkundige-ziekenhuishygiënist lid zijn van het middenkader. Vanaf 2017 dienen alle gefinancierde verpleegkundige(n)-ziekenhuishygiënist dit statuut te hebben.
- Daling van het aantal ziekenhuizen die de in de gegevensverzameling gevraagde audits uitvoert:
- Voor de audit ‘plaatsing en zorg van centraal veneuze katheter’ daalde de score van 72% naar 54%
- Voor de audit ‘kunstmatige ventilatie’ daalde de score van 67% naar 47%,
- Voor de audit ‘Plaatsing en zorg van urinewegkatheters’ daalde de score van 66% naar 58%;
- Voor de audit ‘preventie van postoperatieve infecties’ daalde de score van 44% naar 34%.
De score voor de ‘handhygiëne’ audit bleef stabiel.
Indicatoren over het organiseren van audits van praktijken en activiteiten gelinkt aan ZHH en indicatoren over het opvolgen van infecties op intensieve zorgen en het opvolgen van postoperatieve wondinfecties blijven minder goed scoren, ondanks reeds vastgestelde verbeteringen sinds 2013.
Belangrijkste bevindingen:
- De gezondheidsautoriteiten worden verzocht na te gaan of de huidige wetgeving inzake het aantal artsen en verpleegkundigen in ziekenhuizen (uitgedrukt in voltijdsequivalenten) moet worden herzien en aangepast aan de huidige behoefte aan infectiebeheersing.
- De kwaliteitsindicatoren voor ZHH moeten geïntegreerd worden in één globaal project voor het meten en verbeteren van de kwaliteit van de zorg in het ziekenhuis, dit om de werklast van het personeel dat zich inzet voor de inzameling van gegevens te verminderen en om de effectiviteit van het meten van de kwaliteit van zorg te bevorderen. Het verbeteren van de samenwerking op alle (beleid)niveaus kan bijdragen tot een geïntegreerde aanpak en visie.
- Ondersteuning bieden bij de implementatie van een externe kwaliteitscontrole (validatie) van de gegevens verzameld voor het ZHH kwaliteitsindicatoren project, in samenwerking met de FOD Volksgezondheid.