De ziektelast van een bevolking kan worden beschreven aan de hand van verschillende indicatoren. Typische indicatoren van volksgezondheid zijn levensverwachting, oorzaakspecifieke sterftecijfers, cijfers van nieuwe en bestaande gevallen van specifieke ziekten (d.w.z. incidentie en prevalentie) en eigen gezondheidsbeleving. Elk van deze indicatoren wijst naar mortaliteit of morbiditeit, de 2 kernfacetten van gezondheid. Met een vergrijzende bevolking en een stijgend aantal niet-dodelijke ziekten vereist het huidige empirisch onderbouwde volksgezondheidsbeleid een globale meting van volksgezondheid, die deze facetten combineert en rekening houdt met de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van het leven.   

Samenvattende metingen van volksgezondheid, zoals de Disability-Adjusted Life Year (DALY), zijn daarom cruciale metingen geworden voor het kwantificeren van de ziektelast. DALY’s meten de gezondheidskloof door een leven in perfecte gezondheid te vergelijken met de realiteit. De gezondheidskloof wordt daarom gedefinieerd als het aantal potentieel gezonde levensjaren dat verloren is gegaan door ziekte, handicap en sterfte. Een ziektelast van 100 DALY’s per 1000 mensjaren zou dus een verlies betekenen van 100 gezonde levensjaren per 1000 mensen per jaar. Hoe meer DALY’s ziekten of risicofactoren veroorzaken, hoe hoger hun impact op de volksgezondheid. 

Door de berekening van de totale ziektelast en het aandeel van de verschillende ziekten en risicofactoren hierin mogelijk te maken, zijn DALY’s een zeer waardevolle meting om prioriteiten te kunnen stellen in het onderzoek en beleid op het vlak van volksgezondheid. DALY’s kunnen ook voor verschillende (sub)populaties (bijv. geslacht, geografische gebieden, sociaaleconomische groepen) worden berekend en aldus een gedetailleerder overzicht van de volksgezondheid bieden. Door de DALY-schattingen regelmatig bij te werken op basis van de best beschikbare gegevens, kunnen trends in de gezondheid van de bevolking in de tijd worden gevolgd en kan de impact van het beleid op macroniveau worden geëvalueerd. DALY’s zijn daarom een ​​belangrijk hulpmiddel ter ondersteuning van een beleid gericht op het verbeteren van de gezondheid van de bevolking en het verminderen van gezondheidsongelijkheden.

Schattingen van de ziektelast in België, uitgedrukt in voor beperking gecorrigeerde levensjaren (DALY’s), zijn beschikbaar als resultaat van internationale en nationale inspanningen. Tot op vandaag zijn de meest uitgebreide bronnen van ziektelastschattingen voor België de Global Burden of Disease-studies die de Wereldgezondheidsorganisatie en het Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) uitvoeren.  

Tot nu toe zijn er weinig nationale initiatieven genomen om de ziektelast in België te bestuderen. Het Vlaamse Health Indicator Report van 1998 beschreef als eerste het gebruik van DALY’s als een beleidsondersteunend instrument in België. Sindsdien hebben verschillende onderzoekers de last van afzonderlijke specifieke gezondheidsomstandigheden of risicofactoren in België geschat, bijv. risicofactoren door milieu, verkeersongevallen, hemofilie, melanoom en specifieke congenitale en door voedsel overgedragen infecties.

Ondanks deze inspanningen bemoeilijken verschillende beperkingen de beleidsrelevantie van de momenteel beschikbare schattingen. Hoewel globale schattingen een breed overzicht van de gezondheidsstatus in België geven, blijft de vraag in hoeverre deze schattingen zijn gebaseerd op de best beschikbare lokale gegevens. Deze globale oefeningen kunnen momenteel ook geen antwoord bieden op landspecifieke behoeften, zoals het splitsen van de gegevens in betekenisvolle subgroepen om de ziektelast op regionaal niveau te kunnen beoordelen. 

Ondanks de inspanningen van nationale onderzoeksgroepen om lokale gegevensbronnen te gebruiken, lijkt er anderzijds weinig consistentie te bestaan in de toegepaste DALY-berekeningsmethodologie. Dit heeft tot gevolg dat de gegenereerde schattingen in België niet vergelijkbaar zijn, wat het belangrijkste gebruik van DALY’s als instrument voor vergelijking en prioriteitsbepaling in de weg staat. De meeste DALY-schattingen zijn ook academische oefeningen gebleven, met weinig of geen directe kennisoverdracht aan de betrokken beleidsmakers. Als ziektelast het gezondheidsbeleid in België zou moeten ondersteunen, is een meer systematische aanpak vereist waarin vergelijkbare schattingen worden gegenereerd die hun oorsprong vinden in recente, lokale gegevens