In België werd in 2022 bij 641 vrouwen de diagnose van invasieve baarmoederhalskanker gesteld (1) en stierven 231 vrouwen ten gevolge van baarmoederhalskanker (2).
Baarmoederhalskanker wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat voornamelijk overgedragen wordt door seksueel contact. Er zijn meer dan 150 types HPV, waarvan er een twaalftal baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken en daarom als hoogrisicotypes worden bestempeld. Hoogrisico-HPV-types (hrHPV’s) kunnen opgespoord worden met DNA- of RNA-gebaseerde HPV-testen. De screening naar baarmoederhalskanker in België werd tot eind 2024 uitgevoerd door middel van een 3-jaarlijks cytologisch onderzoek van een baarmoederhalsuitstrijkje. De HPV-test werd slechts terugbetaald na een afwijkend cytologieresultaat.
In december 2022 besliste de Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid (in lijn met eerdere beslissingen van de IMC tijdens de vorige regeerperiode) om over te schakelen van cytologie naar primaire HPV-screening voor baarmoederhalskanker (vanaf de leeftijd van 30 jaar) (3). Deze beslissing is gebaseerd op beschikbare wetenschappelijke evidentie, gaande van het KCE-rapport 238 uit 2015 (4) tot zeer recente analyses van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) (5, 6) en het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) (7).
Bovendien worden adolescenten (meisjes en jongens) gevaccineerd tegen het humaan papillomavirus via vaccinatieprogramma’s georganiseerd door de deelstaten. HPV-vaccins worden ook terugbetaald door het RIZIV voor inhaalvaccinatie van jongeren tot de leeftijd van 19 jaar.