Rapport CIVISANO-vragenlijst Duffel en Herselt

Tussen mei en november 2021 hebben 331 maatschappelijk kwetsbare en 240 maatschappelijk niet-kwetsbare inwoners van de gemeenten Duffel en Herselt deelgenomen aan de vragenlijst, als onderdeel van het CIVISANO-project. De gegevens van deze deelnemers zijn geanalyseerd en worden uitvoerig besproken in dit rapport. Op basis van deze analyses kunnen dus enkele globale conclusies worden getrokken. Deze staan hieronder per thema samengevat:

• MAATSCHAPPELIJKE KWETSBAARHEID: Deelnemers worden in dit rapport als “maatschappelijk kwetsbaar” geclassificeerd als ze aan één van de volgende criteria voldeden:
  • Geen hoger onderwijs genoten (i.e. geen hogeschool of universitair diploma)
  • Geen betaald werk hebben
  • Zichzelf een score lager dan vijf geven voor subjectieve socio-economische status (1-10)
  • Een relatief laag netto gezinsinkomen (in verhouding tot de grootte van het gezin)
  • Maandelijks zeer moeilijk, moeilijk of eerder moeilijk financieel rond kunnen komen
• ALGEMENE GEZONDHEID EN MOBILITEIT: Bijna de helft van de deelnemers in de doelgroep geeft aan een redelijke tot zeer slechte algemene gezondheid te hebben, tegenover nog geen vijfde van de niet-kwetsbare deelnemers. Ook geeft iets meer dan de helft van de kwetsbare deelnemers aan de afgelopen zes maanden voor het invullen van de vragenlijst problemen te hebben gehad met hun mobiliteit. Bij de niet-kwetsbare deelnemers ligt dit percentage ruim onder de helft.
• VOEDINGSSTATUS: De BMI van deelnemers in de doelgroep is gemiddeld 26,7. Dit valt in de categorie overgewicht. De gemiddelde BMI van de niet-kwetsbare deelnemers is 24,9. Dit valt nog net binnen de categorie gezond gewicht. Het percentage deelnemers met overgewicht en/of obesitas is ook hoger onder de kwetsbare deelnemers dan onder deelnemers in de referentiegroep. Er is geen significant verschil tussen de gemeenten als er wordt gekeken naar de BMI categorieën. Wel is er een significant verschil zichtbaar tussen de geslachten. Mannen hebben vaker overgewicht of obesitas.
• VOEDINGSGEWOONTEN: Naast de voedingsstatus zijn ook de voedingsgewoonten van deelnemers bevraagd.
  • Ongeveer de helft van alle deelnemers eet dagelijks fruit.
  • Een hoger percentage niet-kwetsbare deelnemers eet meer dan één stuk fruit per dag.
  • Ook eet ongeveer de helft van alle deelnemers dagelijks groenten. Onder de niet-kwetsbare deelnemers eet iets meer dan de helft van de deelnemers dagelijks groenten, terwijl dit bij de kwetsbare deelnemers juist iets minder dan de helft van de groep is.
  • Er zijn geen niet-kwetsbare deelnemers die rapporteren nooit of minder dan één keer per week groenten eten, onder de maatschappelijk kwetsbare deelnemers zijn deze er wel.
  • Maatschappelijk kwetsbare deelnemers drinken frequenter gesuikerde dranken.
  • Rondom het eten van zoete of zoute snacks is een wisselend patroon zichtbaar, in enkele categorieën zoals 1 tot 3x per week is het percentage kwetsbare deelnemers hoger terwijl voor andere het percentage niet-kwetsbare deelnemers hoger is.
  • Het percentage deelnemers dat fastfood eet is hoger onder de niet-kwetsbare deelnemers.
• GEPERCIPIEERDE VOEDSELOMGEVING: Naast het voedingspatroon is gevraagd aan de deelnemers hoe ze hun voedselomgeving percipiëren. De perceptie van kwetsbare deelnemers omtrent de verkrijgbaarheid en kosten van groenten en fruit in hun buurt is gemiddeld negatiever. Ook zijn deze deelnemers minder vaak akkoord met de stelling dat de prijs van fastfood goedkoop is in hun buurt. Niet-kwetsbare deelnemers rapporteren vaker dat fastfood gemakkelijk verkrijgbaar is in hun buurt.
• LICHAAMSBEWEGING: Er zijn verschillende domeinen (werk-gerelateerd, actief transport en vrijetijd) van lichaamsbeweging bevraagd.
  • Maatschappelijk kwetsbare deelnemers besteden gemiddeld 196.6 minuten per week aan sport, fitness of sportieve vrijetijdsactiviteiten, niet-kwetsbare deelnemers 214.6.
  • Duffelaars besteden gemiddeld 186.7 minuten per week aan sport, fitness of sportieve vrijetijdsactiviteiten, in Herselt is dit 224.6 minuten per week. De proportie mannen/vrouwen of kwetsbaar/niet-kwetsbaar is gelijkaardig voor beide gemeenten en verklaren dus op het eerste gezicht niet deze verschillen.
  • Mannen besteden gemiddeld per week meer tijd aan sport, fitness of sportieve vrijetijdsactiviteiten dan vrouwen, namelijk 241.2 voor mannen tegenover 184.1 minuten voor vrouwen.
  • Maatschappelijk kwetsbare deelnemers besteden meer tijd aan wandelen als verplaatsing, gemiddeld 2.9 dagen per week tegenover 1.5 dagen per week bij niet-kwetsbare deelnemers.
  • Niet-kwetsbare deelnemers doen vaker aan georganiseerde beweging en sport.
  • De reden om niet aan sport te doen is verschillend voor de doel- en referentiegroep. Maatschappelijk kwetsbare deelnemers geven vaker aan niet aan sport te doen vanwege gezondheidsredenen of financiën dan niet-kwetsbare deelnemers.
  • Niet-kwetsbare deelnemers hebben vaker een zittend beroep. Meer maatschappelijk kwetsbare deelnemers hebben zwaar lichamelijk werk of geen betaald werk.
• GEPECIPIEERDE BEWEGINGSOMGEVING: Naast fysieke activiteit is ook de perceptie van deelnemers op hun bewegingsomgeving bevraagd. Over het algemeen hebben zowel deelnemers uit de doel-als referentiegroep een positieve perceptie over hun bewegingsomgeving.
  • Het aantal fiets- en voetpaden in hun buurt: niet-kwetsbare groep en Duffelaars hebben een positievere perceptie dan kwetsbare deelnemers en deelnemers uit Herselt
  • Onderhoud van voetpaden: niet-kwetsbaren en deelnemers uit Duffel hebben een positievere perceptie dan kwetsbare deelnemers en deelnemers uit Herselt .
  • Luchtvervuiling: kwetsbaren en deelnemers uit Duffel vinden de lucht in hun buurt vaker vervuild. Terwijl niet-kwetsbare deelnemers en deelnemers uit Herselt positiever denken over de luchtkwaliteit in hun buurt.
  • Zwerfvuil, afval en graffiti: Deelnemers uit Duffel hebben een meer negatieve perceptie tegenover deelnemers uit Herselt
  • Aantal zebrapaden en verkeerslichten voor wandelaars: kwetsbaren en deelnemers uit Herselt hebben een meer negatieve perceptie. Deelnemers uit Duffel en niet-kwetsbare deelnemers hebben een meer positieve perceptie
  • Criminaliteit in de buurt: kwetsbare deelnemers hebben een negatievere perceptie tegenover niet-kwetsbare deelnemers Er is geen verschil zichtbaar tussen deelnemers uit Duffel of Herselt.
• SOCIALE OMGEVING: Maatschappelijk kwetsbare deelnemers hebben over het algemeen een negatievere perceptie over hun sociale omgeving. Zo zijn meer maatschappelijk kwetsbare deelnemers helemaal niet akkoord met de stelling dat mensen in hun buurt graag dingen samen doen. Er is een patroon zichtbaar in de meerderheid van de bevraagde variabelen, zoals rondom het aandacht hebben voor elkaar, om elkaar geven, elkaar helpen als er problemen zijn, elkaar raad geven, het proper houden van de buurt en zich gelukkig voelen in de buurt. Er is een trend waargenomen waarbij maatschappelijk kwetsbare deelnemers over het algemeen een negatievere perceptie hebben dan niet-kwetsbare deelnemers. Tevens hebben meer deelnemers uit de doelgroep een negatievere perceptie als het gaat over zicht gelukkig voelen in de buurt. Tussen de gemeenten zijn er geen significante verschillen waargenomen als het gaat om de sociale omgeving. Mannen hebben over het algemeen een negatievere perceptie dan vrouwen.