Cijfers
In 2016 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) specifieke doelstellingen opgesteld voor de eliminatie van het hepatitis B virus (HBV) en het hepatitis C virus (HCV) tegen 2030 [1]. De doelstellingen omvatten een vermindering van 90% van de incidentie van chronische HBV- en HCV-infecties en een vermindering van 65% van hun mortaliteit. Sciensano besteedt daarom meer aandacht aan de monitoring van deze infecties in België. De hieronder gepresenteerde gegevens zullen regelmatig worden bijgewerkt.
Hepatitis in België
Hepatitis A
In 2023 werden in totaal 395 gevallen van hepatitis A gemeld. Na een daling van het aantal gevallen van hepatitis A in de COVID-jaren 2020 en 2021, is het aantal gevallen in 2022 en 2023 terug gestegen. De aantallen zijn echter nog niet zo hoog als in de periode 2017-2019. Hepatitis A vertoont in België een seizoensgebondenheid, met een hoger aantal gevallen na de zomer, gelinkt aan reizigers terugkerend uit endemische landen. In 2023 werden meer mannen werden gemeld met hepatitis A in België, en had de leeftijdsgroep 70-79 jaar de hoogste incidentie, gevolgd door de leeftijdsgroep 0-9 jaar.
Hepatitis B
- Het laatste surveillancerapport van Sciensano over het hepatitis B virus [2] dateert van 2018.
- De peillaboratoria [3] hebben toen 2.116 nieuwe gevallen van actieve infectie gemeld (niet-exhaustieve gegevens).
- Deze infecties troffen vooral mannen (56%) en de leeftijdsgroep 25-44 jaar (53%).
Hepatitis C
In de algemene bevolking
- Het laatste surveillancerapport van Sciensano over het hepatitis C-virus [4] dateert van 2016.
- Op dat moment werd de jaarlijkse incidentie van hepatitis C geschat op 1.500 gevallen (13,6 per 100.000 inwoners). De prevalentie van HCV bleef het hoogst bij mannen, met een mediane leeftijd van 45 tot 49 jaar.
- Een studie onder andere gepubliceerd door Sciensano in 2019 [5] schatte de seroprevalentie van HCV in de algemene Belgische bevolking op 0,22% en de prevalentie van chronische HCV-infectie op 0,12%.
- De Belgische HCV-coalitie [6] schatte in 2020 dat er in ons land zo’n 18.000 mensen besmet zijn met hepatitis C en dat er elk jaar niet minder dan 300 patiënten aan de gevolgen van hun besmetting overlijden.
Bij de doelgroepen
- In 2019 namen 253 personen die injecteerbare drugs gebruiken en hoog-risico opiaatgebruikers deel aan een onderzoek van Sciensano’s Illegale drugs-unit [7] en ondergingen ze een HCV-sneltest. Het totale ongewogen steekproefgemiddelde voor HCV-antilichamen was 41,1%. De gewogen schattingen lagen rond de 43,5%.
- In hetzelfde jaar nam Sciensano deel aan een multicentrisch interventioneel cohortonderzoek in Belgische gevangenissen [8]. In totaal werden 886 gedetineerden uit 11 Belgische gevangenissen getest. De prevalentie van HCV-antilichamen was 5,0%, HCV RNA 2,1% en hepatitis B-oppervlakteantigeen 0,8%.
- Een retrospectief (2009-2018), multicentrisch onderzoek [9] met mensen met HIV werd gepubliceerd in 2021. 7% van de 4607 geteste mensen testte positief voor HCV-antistoffen en 6,3% voor HCV RNA.
Hepatitis E
In 2023 registreerde het NRC 240 gevallen. De toename van het aantal geregistreerde gevallen van hepatitis E loopt parallel met de toename van het aantal uitgevoerde tests. Een grotere bewustwording onder artsen voor deze pathogeen leidde tot meer testaanvragen en dus meer gediagnosticeerde gevallen. Hepatitis E treft meer personen ouder dan 50 jaar.
Hepatitis in Europa
Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) rapporteerde in 2022 voor:
Hepatitis A: [10]
- een ruwe infectiegraad van 1 geval per 100.000 inwoners
- een globale man-vrouwverhouding van 1,3:1
- een hoger percentage in de leeftijdsgroep 5-14 jaar (20%)
- een gelijkaardig aantal gerapporteerde gevallen als in 2020 en 2021, maar lager dan voor de COVID-19 pandemie
Hepatitis B [11]:
- een ruwe infectiegraad van 4,7 gevallen per 100.000 inwoners
- een globale man-vrouwverhouding van 1,4:1
- een hoger percentage in de leeftijdsgroep 35-44 jaar
- een dalende trend in het aantal acute gevallen, waarschijnlijk als gevolg van de nationale vaccinatieprogramma’s
- heteroseksuele transmissie als de meest voorkomende overdrachtswijze (30%) voor acute gevallen, gevolgd door overdracht tussen mannen die seks hebben met mannen (16%) en nosocomiale transmissie (12%).
Hepatitis C [12]:
- een ruwe infectiegraad van 4,1 gevallen per 100.000 inwoners
- een globale man-vrouwverhouding van 2:1
- een hoger percentage in de leeftijdsgroep 35-44 jaar voor mannen en in de leeftijdsgroep 25-34 jaar voor vrouwen
- injecterend drugsgebruik als de meest voorkomende overdrachtswijze (61% van de acute gevallen en 70% van de chronische gevallen).
Hepatitis wereldwijd
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie:
- komt hepatitis A heel vaak voor in low- en middle-income countries met slechte hygiënische omstandigheden, waar 90% van de kinderen geïnfecteerd wordt voor de leeftijd van 10 jaar (WHO, Hepatitis A [13])
- leefden in 2019 wereldwijd 296 miljoen mensen met chronische hepatitis B, met ongeveer 1,5 miljoen nieuwe infecties per jaar
- veroorzaakte hepatitis B in 2019 ongeveer 820.000 sterfgevallen, voornamelijk door cirrose en hepatocellulair carcinoom. (WHO, Hepatitis B [14])
- leefden in 2019 wereldwijd 58 miljoen mensen met chronische hepatitis C, met ongeveer 1,5 miljoen nieuwe infecties per jaar
- veroorzaakte hepatitis C in 2019 ongeveer 290.000 sterfgevallen, voornamelijk door cirrose en hepatocellulair carcinoom (WHO, Hepatitis C [12])
- worden elk jaar 20 miljoen mensen besmet met hepatitis E, waarvan ongeveer 3,3 miljoen mensen symptomen ontwikkelen (WHO, Hepatitis E [15])
- veroorzaakte hepatitis E 44.000 overlijdens in 2015