Tuberculose en antibioticaresistentie: Sciensano draagt bij tot de ontwikkeling van een nieuw type geneesmiddel

Gepubliceerd op: 
donderdag, 5 mei 2022
Last updated on 5-5-2022 by Wesley Van Dessel

Sciensano werkte samen met een team van onderzoekers uit Rijsel (Inserm, Université de Lille, Institut Pasteur de Lille, CNRS) om een nieuw prototype van een geneesmiddel op punt te stellen. Het kreeg de naam SMARt-751 en maakt het mogelijk om de resistentie tegen ethionamide, een antibioticum voor de behandeling van tuberculose, uit te schakelen.

Dit onderzoek exploreert een nieuwe piste in de strijd tegen antibioticaresistentie. Na een eerste publicatie op 17 maart 2017 publiceert het wetenschappelijk tijdschrift Science nu een tweede studie over deze wetenschappelijke ontdekking.

Tuberculose bestrijden en antibioticaresistentie tegengaan

Zoals tal van tuberculosemiddelen, is ethionamide een pro-antibioticum en als dusdanig niet actief. Het moet binnen in de bacterie worden geactiveerd om ze te kunnen doden. Resistentie tegen ethionamide doet zich voor wanneer genetische mutaties dit mechanisme, de „bioactivering”, aantasten.

In de studie van 2017 hebben we aangetoond dat de combinatie van SMARt-420 met ethionamide ertoe kan leiden dat een tuberculosebacil die resistent is geworden tegen dit antibioticum, opnieuw volstrekt gevoelig wordt via de stimulatie van een nieuwe activeringsweg.

In onze zoektocht naar een molecule dat in staat is om ethionamide-activering via de twee bekende activeringswegen te stimuleren, ontwikkelden wij SMARt-751. Dit molecule is nog efficiënter en is in staat om nog een andere activeringsweg te activeren. Het inzicht in de activering door ethionamide wordt dus steeds duidelijker en we beschikken nu over moleculen die deze verschillende routes kunnen stimuleren.

Erkende expertise van Sciensano

In het kader van de huidige studie heeft Sciensano de efficiëntie van SMARt-751 op de tuberculosebacil (Mycobacterium tuberculosis) onderzocht via in vitro en in vivo laboratoriumtests. «Tijdens de tests is de combinatie van SMARt-751 met ethionamide efficiënt gebleken voor de behandeling van muizen besmet met tuberculosebacillen die ongevoelig waren geworden voor het antibioticum», zegt Vanessa Mathys, verantwoordelijke van het “nationaal referentiecentrum voor Mycobacteriën” van Sciensano. «De studie opent nieuwe en veelbelovende perspectieven in de strijd tegen antibioticaresistentie

Antibioticaresistentie, een wereldwijde uitdaging voor de gezondheid

Tuberculose is een bacteriële ziekte die wordt veroorzaakt door Mycobacterium tuberculosis. De ziekte wordt overgedragen via de lucht en treft hoofdzakelijk de longen. De behandeling van tuberculose vereist een combinatie van meerdere antibiotica over een periode van 6 maanden. De voortdurende toename van het aantal antibioticaresistente stammen is echter verontrustend. Vijfhonderdduizend van de 10 miljoen nieuwe tuberculosegevallen die in 2019 wereldwijd werden opgetekend, waren resistent tegen meerdere antibiotica (multiresistent). In totaal overleden dat jaar ongeveer 1,4 miljoen  tuberculosepatiënten.

QR code

QR code for this page URL