Gezondheid en milieu

Het ‘One Health-concept’ omvat een geïntegreerde gezondheidsbenadering gebaseerd op een duidelijke insteek: de gezondheid van de mens hangt nauw samen met de gezondheid van dieren en het leefmilieu. Sciensano staat achter deze visie en bekijkt gezondheid uit een transversaal perspectief, dat zowel de componenten mens, dier als leefmilieu omvat.  

De voornaamste betrachting van Sciensano bestaat erin een grondig inzicht te verkrijgen in de interactie tussen mens, dier en leefmilieu, om de verschillende bedreigingen voor de volksgezondheid te analyseren, te voorkomen en onder controle te krijgen. Om deze doelstelling te verwezenlijken kan Sciensano rekenen op sterke interne expertise, die verschillende wetenschappelijke disciplines omspant:

  • De aanwezigheid van gifstoffen, ziektekiemen of residuen van pesticiden kan de voedselveiligheid ernstig in gevaar brengen. Daarom is Sciensano ervan overtuigd dat het monitoren en beschermen van ecosystemen enerzijds, en het onder controle houden van ziekten bij dieren en planten anderzijds, van cruciaal belang zijn om de volksgezondheid, de voedselketen en het leefmilieu veilig te stellen.
  • Globalisering, klimaatverandering, veranderende reisgewoonten, intensieve landbouwpraktijken enz. gaan gepaard met een toenemend gebruik van antibiotica, een kleinere genetische diversiteit en nauwere contacten tussen diersoorten onderling en tussen huisdieren of wilde dieren en de mens. Dit alles leidt tot een snellere verspreiding van nieuwe infectieziekten en – in zekere mate – tot een grotere resistentie van ziektekiemen, zoals bepaalde bacteriën. Sciensano doet er alles aan om de impact van deze veranderingen op de gezondheid en het leefmilieu te beperken
     

ENKELE VOORBEELDEN VAN ONZE ACTIES

Duurzame ontwikkeling

Sciensano heeft indicatoren uitgewerkt voor duurzame ontwikkeling om de vorderingen te meten in het gebruik van pesticiden die milieuvriendelijker zijn en dus ook beter voor de gezondheid van de consument. Daarnaast heeft Sciensano ook de aanwezigheid geanalyseerd van diverse soorten contaminanten, zoals pesticiden, mycotoxinen en zware metalen, in graangewassen verbouwd in België. Op basis daarvan werd nagegaan hoe groot het risico van bierdrinken is door de aanwezigheid van mycotoxinen in graangewassen gebruikt tijdens het brouwproces. Tot slot doet Sciensano door middel van enquêtes bij de bevolking en laboratoriumanalyses ook kwantitatief onderzoek naar de inname van pesticideresiduen via groenten die geteeld worden in België.

Bioveiligheid

Sciensano beoordeelt de potentiële risico's voor de volksgezondheid en het milieu van het gebruik van genetisch gemodificeerde organismen (ggo's) of ziektekiemen zoals bacteriën, virussen  enz. Op internationaal vlak vertegenwoordigt Sciensano België ook voor alle kwesties inzake bioveiligheid.

Slib uit afvalwaterinstallaties 

Slib wordt courant gebruikt in de landbouw om de bodem te verrijken en lijkt bovendien doeltreffend om bodemerosie tegen te gaan. Er blijven echter ernstige twijfels bestaan over de veiligheid ervan, aangezien slib biologisch niet-afbreekbare verontreinigende stoffen bevat, die zich kunnen ophopen in de bodem en het grondwater, en zo uiteindelijk de voedselketen kunnen besmetten. Sciensano heeft een risicoanalyse uitgevoerd waarvan de resultaten werden gebruikt om de bestaande Belgische regelgeving ter zake aan te passen.  

Luchtvervuiling

Sciensano monitort de gevolgen van luchtverontreiniging op de gezondheid. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest identificeerde ons onderzoek bijvoorbeeld prioriteiten voor een preventief gezondheidsbeleid bij vervuilingspieken in de hoofdstad.

Pollen en schimmelsporen 

Sinds 1980 is Sciensano de coördinator van Airallergy, het Belgische netwerk voor het monitoren van pollen en schimmelsporen in de lucht. Het netwerk is bedoeld om snel betrouwbare informatie te verstrekken over de aanwezigheid van allergenen in de lucht aan personen met allergieën, huisartsen en farmaceutische bedrijven. Het helpt zorgprofessional om diagnoses te stellen en vertelt personen die kampen met allergieën, in welke periodes en regio's in België het risico het grootst is. Sciensano werkt ook samen binnen een Europees netwerk, waardoor onze wetenschappers een algemeen overzicht krijgen van de evolutie van het pollenseizoen in heel Europa. 

Verontreiniging binnenshuis  

Hoewel we vaak heel wat tijd doorbrengen op school, op kantoor, thuis, in winkels enz., liggen de concentraties vervuilende stoffen op deze locaties soms veel hoger dan buiten. Sciensano doet daarom ook microbiologisch onderzoek in huizen en woongemeenschappen. Er worden stalen genomen om te analyseren in het lab, om bronnen van vervuiling te identificeren die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Op internationaal niveau werkt Sciensano bovendien samen met de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) in het kader van een programma voor het monitoren van de vervuiling in scholen.

Niet-ioniserende straling

Elektromagnetische velden en niet-ioniserende straling zijn alomtegenwoordig, of u nu naar de radio luistert of het internet, uw gsm of een ander elektronisch apparaat gebruikt. Sciensano beoordeelt de risico's die samenhangen met mobiele telefonie en andere types niet-ioniserende straling. Onze deskundigen nemen deel aan internationale bijeenkomsten georganiseerd door instanties erkend door de WGO. Het toxicologielaboratorium van Sciensano maakt ook deel uit van een onderzoeksconsortium genaamd Belgian BioElectroMagnetics Group (BBEMG). Het consortium wil aantonen of er al dan niet een link bestaat tussen blootstelling aan magnetische velden en een groter risico op de ontwikkeling van alzheimer.

Ioniserende straling 

Op verzoek van gezondheidsinstanties doet Sciensano specifiek onderzoek naar de potentiële blootstelling van de bevolking aan chemicaliën of andere bronnen van contaminatie. Zo heeft Sciensano in samenwerking met het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en het Belgische Kankerregister onderzocht of bepaalde types kanker (leukemie en schildklierkanker) vaker voorkomen in de buurt van de Belgische kerncentrales dan elders in het land. 

Toezicht op de ziekte van Lyme 

De veranderingen in het leefmilieu en de klimaatverandering hebben een impact op het aantal teken, die belangrijke dragers zijn van ziekten die de menselijke gezondheid beïnvloeden. In Europa is lymeborreliose de meest courante, door teken overgebrachte aandoening. Sciensano monitort de epidemiologie van de ziekte in België, op basis van verschillende aanvullende informatiebronnen. Het toezicht in België werd opgestart in juni 2015 met de lancering van het onlineplatform ‘TiquesNet’, waarop de bevolking tekenbeten kan melden. Wij ontwikkelden ook een applicatie die de bevolking toelaat om bij te dragen aan de opvolging van de blootstelling aan vectoren. Naast dit routinetoezicht heeft Sciensano in juni 2016 ook een onderzoeksproject (HUMTICK) opgestart over de kosten en impact van lymeborreliose en het voorkomen van andere, door teken overgedragen aandoeningen in België.

 

Elektromagnetische velden Stuifmeelallergie

QR code

QR code for this page URL

Contacten