Kwaliteit van de gezondheidszorg

De prestaties van de gezondheidszorg moeten regelmatig worden geëvalueerd om de doeltreffendheid te kunnen garanderen.

In België heeft het overgrote deel van de bevolking toegang tot gezondheidszorg. Samen met het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) en het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) controleren wij de goede werking ervan.

De beoordeling gebeurt aan de hand van indicatoren over onder meer de gezondheid van de bevolking en de toegankelijkheid en de kwaliteit van de gezondheidszorg. De gegevens die met behulp van deze indicatoren worden verzameld voor België, worden verstrekt aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), de Europese Commissie en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), zodat ze op Europese schaal kunnen worden benut. 

Ook onze nationale gezondheidsenquête levert ons belangrijke informatie op, omdat we op die manier de prevalentie en verdeling kunnen inschatten van de gezondheidsindicatoren, en sociale ongelijkheden kunnen analyseren wat betreft de toegang tot gezondheidszorg.

Sciensano neemt deel aan een hele reeks initiatieven om de kwaliteit te beoordelen van de zorg die wordt verstrekt aan de patiënten:

  • Onze deskundigen coördineren registers (nationale databanken) van patiënten die bijvoorbeeld kampen met mucoviscidose, neuromusculaire aandoeningen of drugsverslaving.
  • We beoordelen de zorgtrajecten die artsen vooropstellen voor personen die lijden aan diabetes type 2 of nierfalen
  • Daarnaast beoordelen onze onderzoekers het Belgische beleid inzake kanker en formuleren ze nieuwe maatregelen
  • Verder zijn onze wetenschappers ook actief op het vlak van zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen. Ze nemen onder meer deel aan het project voor een internetplatform waarop op termijn informatie over meer dan 6000 zeldzame ziekten zal beschikbaar zijn voor de bevolking, specialisten en artsen.
  • De follow-up van de gezondheidszorg omvat daarnaast ook de behandeling met geneesmiddelen: Sciensano bestudeert het effect van de resistentie tegen antibiotica op de gezondheid van mens en dier.
  • De kwaliteit van de gezondheidszorg wordt ook geanalyseerd via de perceptie van de patiënten: kijk op de eigen gezondheid en ervaring met zorgverstrekking of gezondheidsdiensten.
  • Sciensano volgt zorginfecties op en stelt als wetenschappelijke referentie-instantie complexe diagnoses of bevestigingsdiagnoses.
  • Met Healthdata.be heeft Sciensano een platform gecreëerd om de gegevens afkomstig van gezondheidsonderzoek te centraliseren.

ENKELE VOORBEELDEN VAN ONZE ACTIES

Statuut chronisch zieke eindelijk erkend

Chronische aandoeningen (beroertes, kanker, chronische aandoeningen van de luchtwegen, diabetes enz.) zijn langetermijnproblemen die meestal maar traag evolueren. Chronische ziekten zijn een van de belangrijkste doodsoorzaken ter wereld. De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu heeft gezorgd voor de erkenning van het statuut 'chronisch zieke' door de overheid, zodat personen die kampen met een chronische aandoening kunnen rekenen op een betere terugbetaling van hun gezondheidszorg. In mei 2012 hebben de autoriteiten in die context een 'Observatorium voor de chronische ziekten' gecreëerd binnen de Wetenschappelijke raad van de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV. Het observatorium heeft als taak de wetenschappelijke aspecten van de gezondheidszorg en de kwaliteit van de verstrekte zorg te bestuderen. Sciensano neemt voor een aantal specifieke ziekten deel aan dit project. Voor patiënten die lijden aan neuromusculaire aandoeningen, zijn dankzij een overeenkomst met het RIZIV zes neuromusculaire referentiecentra opgericht in België. Deze centra worden ondersteund door de creatie van een nationaal register van patiënten met neuromusculaire aandoeningen, het Belgian Neuromuscular Disease Registry (BNMDR). Sciensano beheert dit register, dat er vooral op gericht is om de kwaliteit van de zorg in de referentiecentra te verbeteren. 

Een kankerplan om de zorgtrajecten beter te structureren

In het kader van het Nationale kankerplan van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is Sciensano geselecteerd als thuisbasis van het Belgische Kankercentrum. Het Kankercentrum is actief sinds 2008 en legt zich toe op drie kerntaken: instaan voor de follow-up en beoordeling van het Belgische beleid inzake kanker, nieuwe maatregelen uitwerken om kanker te bestrijden en voorstellen formuleren voor toekomstige maatregelen aan de ministers, met als doel de strijd tegen kanker in België te optimaliseren.

Het Kankercentrum bestudeert de mogelijkheden van behandelingen op maat dankzij Next Generation Sequencing (NGS), een DNA-test die meerdere genen tegelijk analyseert. De introductie van deze hematologische en oncologische technologie in onze gezondheidszorg vormt een belangrijke doorbraak. . De ontwikkeling ervan gaat in België gepaard met een Nationaal proefproject van vijf jaar dat sinds januari 2016 gecoördineerd wordt door Sciensano.

Een compleet platform voor weesziekten

Zeldzame of weesziekten zijn ziekten die minder dan een op de 2000 personen treffen. De meeste van deze aandoeningen komen zelfs bij minder dan een op de 100.000 personen voor. Zeldzame ziekten zijn vaak levensbedreigend of maken het leven bijzonder moeilijk. De helft ervan treedt op tijdens de kindertijd en tot 30% van de patiënten overlijdt vóór de leeftijd van vijf jaar. De meeste van deze aandoeningen zijn genetisch van oorsprong en ze zijn te vinden in alle domeinen van de geneeskunde. Bekende voorbeelden zijn het nog vrij courante mucoviscidose, of het uiterst zeldzame progeria, dat gekenmerkt wordt door vroegtijdige veroudering. Precies doordat ze zo zeldzaam zijn, zijn  zeldzame ziekten vaak problematisch. Het aantal getroffen personen is zo beperkt dat farmaceutische ondernemingen het niet rendabel vinden om geneesmiddelen (die weesgeneesmiddelen worden genoemd) te ontwikkelen. De patiënten vinden ook moeilijk hun weg naar de vaak beperkte hoeveelheid informatie, die in veel gevallen op zeer uiteenlopende locaties ter wereld beschikbaar is. Om in te spelen op dit probleem neemt Sciensano deel aan het zeer grote Orphanet-project, een internetplatform dat focust op zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen. Het platform bevat informatie over meer dan 6000 zeldzame ziekten en is bedoeld om personen die dat wensen antwoorden te bieden op de vragen die ze zich stellen. Orphanet is daarnaast ook bedoeld voor specialisten en artsen, die er betrouwbare informatie vinden. Sciensano staat in voor de ontwikkeling van het Belgische luik van Orphanet, in nauwe samenwerking met de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Bovendien coördineren we meer specifiek ook het Belgisch Mucoviscidoseregister en het Belgisch register van neuromusculaire aandoeningen, en zijn we verantwoordelijk voor de verwerking van de verzamelde informatie, meer bepaald demografische en klinische gegevens uit de medische dossiers van de patiënten die getroffen worden door zeldzame ziekten.

Healthdata.be: een nieuw internetplatform voor de centralisatie van gezondheidsgegevens

De Belgische gezondheidszorg telt een groot aantal spelers, die elk hun eigen werkwijze hebben voor het verzamelen en registreren van gezondheidsgegevens.
Dit leidt tot een grotere heterogeniteit van de verzamelde informatie, zowel op kwantitatief als kwalitatief vlak. Dankzij het door Sciensano en het RIZIV ontwikkelde platform Healthdata.be is het sinds 2015 mogelijk om de registratie en bewaring van gezondheidsgegevens te standaardiseren en te homogeniseren, met volledige garantie voor de privacy. Als concrete oplossing voor het probleem van gegevensversnippering zorgt Healthdata.be ook voor een verbetering van de kwaliteit van het gezondheidsonderzoek. 

Follow-up van de behandeling van drugsverslaafden

De follow-up van de gezondheidszorg omvat daarnaast ook de behandeling van drugsverslaafden. In dat kader zijn wij verantwoordelijk voor het TDI-register (‘Treatment Demand Indicator’). In dat register worden aanvragen opgenomen voor behandeling van alcohol- en drugsmisbruik en -verslaving. Het systeem werd gecreëerd in het kader van het Drugs Action Plan van de Europese Unie, waaraan België deelneemt. De registratie gebeurt via een technisch platform en de verzamelde gegevens worden op Europees niveau vergeleken om een beter inzicht te krijgen in de drugsproblematiek en zo betere antwoorden te formuleren.

U bent in goede handen!

Voor de federale overheid vormt de problematiek van infecties door gebrekkige handhygiëne in het kader van de gezondheidszorg in ziekenhuizen een absolute prioriteit. Een goede handhygiëne zorgt voor een daling van het aantal ziekenhuisinfecties. Sinds 2005 organiseren de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en het Federale platform Ziekenhuishygiëne om het andere jaar de nationale campagne 'U bent in goede handen'. In samenwerking met Sciensano streeft de campagne ernaar om de handhygiëne te verbeteren in alle zorginstellingen. Ziekenhuizen kunnen vrijwillig deelnemen en de campagne is telkens een groot succes. 
Zo ging de naleving van de richtlijnen voor handhygiëne er in 2014-2015 duidelijk op vooruit (van gemiddeld 69,1% voor de campagne tot 77,7% na de campagne) in vergelijking met 2010-2011, toen de cijfers respectievelijk 62,3% en 72,9% bedroegen.

 

Antibioticaresistentie Diabetes Zeldzame ziekten

 

QR code

QR code for this page URL

Contacten