In Rusland en Kazachstan werden in augustus en september een hoog aantal hoog pathogene aviaire influenza (HPAI) uitbraken vastgesteld, in combinatie met de aanwezigheid van een hoog aantal trekvogels die in de herfst mogelijks over Europa en België zouden trekken. Daarom is sinds eind september een verhoogde waakzaamheid gevraagd aan de Europese lidstaten. In deze context is in België in samenwerking met de drie regio’s (Agentschap Natuur en Bos, Département de la Nature et des Forêts, en Leefmilieu Brussel) een verhoogde passieve bewaking bij wilde vogels opgestart.
In Europa circuleren op dit moment 3 subtypes HPAI:
- H5N8 (de meerderheid)
- H5N1
- H5N5
Deze subtypes zijn ontstaan door nieuwe combinaties van HPAI met laag pathogene aviaire influenza virussen.
Sinds 1 november 2020 werden in het kader van de verhoogde waakzaamheid een aantal inperkingsmaatregelen door het FAVV opgelegd aan het pluimvee in de commerciële sector. Deze maatregelen zijn uitgebreid naar alle pluimvee sinds midden november1.
De eerste vaststelling bij wilde vogels in België gebeurde op 13 november 2020 bij 3 vogels:
- een zwaan die in het vogelopvangcentrum (VOC) van Oostende verbleef
- een wulp uit Wilskerke
- een knolgans uit Bredene.
De zwaan die verbleef in de VOC Oostende vertoonde neurologische symptomen, net zoals de wulp en de knolgans die hier werden binnengebracht. Bij de drie geëuthanaseerde dieren werd H5-HPAI gediagnostiseerd. Op basis van genetische informatie kon reeds bevestigd worden dat het over 2 verschillende H5N8 virussen gaat: een stam vastgesteld bij de zwaan enerzijds en een andere stam bij de wulp en knolgans anderzijds. Tot en met 20 november werd het HP H5N8 virus vastgesteld bij 4 zwanen, 2 wulpen, 1 knolgans, 1 zilvermeeuw, 1 ekster en 1 Turkse tortel. De eerste volledige genoom sequentie, bij de zwaan, werd ingediend op het internationaal Gisaid platform*.
In de onderstaande figuur, opgesteld door het Europees referentielaboratorium IZsVe in Italië, wordt een overzicht gegeven van de in Europa vastgestelde gevallen van het virus2. Een overzicht van de infecties in België bij wilde vogels en pluimvee is beschikbaar via de website van de FAVV3.
Op 26 november 2020 werd een uitbraak van het hoog pathogeen vogelgriepvirus H5 bevestigd in een vleeskippenbedrijf in de provincie West-Vlaanderen4. Het is sinds 2017 geleden dat een HPAI op een pluimveehouderij in België uitbrak. Om verdere verspreiding tegen te gaan, heeft het FAVV bijkomende maatregelen getroffen.
Het Nationaal Referentie Laboratorium (NRL) Aviaire Influenza en Newcastle disease van Sciensano speelt een belangrijke rol in het uitvoeren van laboratorium analyses en in het leveren van wetenschappelijk advies omtrent de uitbraak aan de autoriteitenen. In overleg met de regio’s en het FAVV wordt de situatie nauwlettend opgevolgd.
1 http://www.afsca.be/professionelen/dierlijkeproductie/dierengezondheid/v…
2 https://www.izsvenezie.com/reference-laboratories/avian-influenza-newcas…
3 http://www.afsca.be/professionelen/dierlijkeproductie/dierengezondheid/v…
4 http://www.favv.be/professionelen/publicaties/pers/2020/2020-11-26.asp
*toegangsnummers EPI-ISL-644735: EPI181327-EPI181334