Gezondheidsenquête 2023

Aan de hand van je antwoorden kunnen wij een representatief beeld schetsen van de algemene gezondheidstoestand van de bevolking, hun levensstijl, de mate waarin zij gebruik maken van gezondheidszorg en van preventieve gezondheids- en sociale diensten. We gebruiken de resultaten van deze enquête om de toegang tot de gezondheidszorg te verbeteren en om een proactief gezondheidsbeleid te voeren dat is aangepast aan de behoeften van de bevolking. Verder kunnen de anonieme gegevens gebruikt worden door publieke instellingen zoals universiteiten, onderzoeksinstellingen en internationale organisaties.

We selecteerden op willekeurige basis 164 gemeenten in België, waaronder dus de gemeente waarin jij woont. Op basis van het Rijksregister werden daarna de huishoudens in deze gemeenten geselecteerd, ook op willekeurige basis. Het doel is om in totaal ongeveer 6.000 huishoudens in België in 2023 te interviewen (max. 4 personen per huishouden), ofwel 11.300 personen. 

Deze enquête wordt georganiseerd door Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid. Sciensano is verantwoordelijk voor de inhoud van de enquête, voor de analyse en de rapportage van de resultaten. We werken samen met Statbel, het Belgische statistiekbureau. Statbel stelt de steekproef samen aan de hand van het Rijksregister, werft interviewers aan voor het veldwerk en voert de gegevens van de schriftelijke vragenlijst in.

Zoals aangekondigd in de uitnodigingsbrief, komt een interviewer van Statbel bij jou langs met de vraag of je wilt deelnemen aan de Gezondheidsenquête. Indien je wilt deelnemen, wordt een afspraak voor het interview gemaakt. Dat is een moment dat past voor alle leden in het huishouden (in een groot huishouden worden er max. 4 personen bevraagd).
De enquête bestaat uit twee vragenlijsten: een mondelinge en een schriftelijke vragenlijst. De interviewer zal mondeling een vragenlijst afnemen bij elk geselecteerd lid van het huishouden met behulp van een PC. Het mondelinge interview bevat ook enkele vragen over het huishouden die enkel door de referentiepersoon of zijn/haar partner moeten worden beantwoord. 

Tot slot is er ook een schriftelijke vragenlijst. Enkel de huishoudleden van 15 jaar of ouder die geselecteerd zijn moeten deze vragenlijst invullen. Het is belangrijk dat deze vragenlijst door de geselecteerde persoon zelf wordt ingevuld.  

Een interview kan, naargelang de leeftijd en de gezondheidstoestand, 20 tot 60 minuten per persoon duren. 

Nee, je deelname is niet verplicht maar wordt zeer op prijs gesteld. Wij hopen dus dat je zal deelnemen aan dit onderzoek, aangezien jouw antwoorden van groot belang zijn om het gezondheidsbeleid te verbeteren. Ook tijdens het interview heb je het recht om op elk moment je deelname stop te zetten. Je kan zelfs na afloop van dit onderzoek zonder enig gevolg beslissen dat je gegevens niet gebruikt mogen worden. 

Het is geen verplichte enquête, maar om de kwaliteit van de resultaten te garanderen, is het zeer belangrijk dat alle geselecteerde huishoudens deelnemen. We begrijpen echter je situatie en zijn ons ervan bewust dat het voor jou moeilijk is om deel te nemen. We stellen dan ook voor dat een ander lid van je huishouden, een proxy genaamd, ‘in jouw naam’ op de vragen zal antwoorden.

Nee, er is geen vergoeding voorzien, maar je deelname is zinvol in het kader van de volksgezondheid. Door jouw deelname krijgen we een goed beeld van hoe het is gesteld met de gezondheid, de levensstijl en het gebruik van gezondheidsdiensten van de bevolking in België. Dat komt het gezondheidsbeleid ten goede. 

De uitnodigingsbrief werd toegestuurd naar het adres zoals vermeld in het Rijksregister. We gaan ervan uit dat je nog steeds op dit adres woont op het moment dat een interviewer zal langskomen. Indien je feitelijk niet meer op dit adres woont, zouden we het op prijs stellen indien je ons je nieuw adres zou melden via het telefoonnummer 0800/12033. Indien je verhuisd bent binnen je gemeente, kan de interviewer je contacteren op dit nieuw adres. Indien je verhuisd bent naar een andere gemeente, kan je niet aan de Gezondheidsenquête deelnemen. 

De gezondheidsenquête richt zich tot de totale bevolking in België, van jong tot oud, en zowel tot personen die zich kerngezond voelen als tot personen met gezondheidsproblemen. Wij willen nagaan hoe het gesteld is met de gezondheidstoestand van de totale Belgische bevolking. Daarom is het belangrijk dat wij zowel gezonde als minder gezonde personen kunnen interviewen.

Een interviewer van Statbel moet altijd op verzoek een accreditatiekaart met een foto, een logo van Statbel en een handtekening van de directeur van Statbel kunnen tonen. Meestal beschikken de interviewers ook over een kopij van de uitnodigingsbrief aan jou gericht en ze hebben steeds een draagbare computer met zich mee. Als je toch nog twijfelt of problemen hebt ervaren tijdens het interview, is het aangeraden onze diensten te contacteren via het nummer 0800/120.33 of via e-mail HIS@economie.fgov.be.

We verwachten van de interviewers dat zij meermaals je huishouden proberen te contacteren. Bij een huisbezoek zullen de enquêteurs een visitekaartje achterlaten, met daarop de datum waarop ze terug zullen langskomen. Indien je niet aanwezig kan zijn op de voorgestelde datum, kan je de interviewer contacteren en een nieuwe afspraak maken. Het telefoonnummer van de interviewer staat meestal onderaan het visitekaartje vermeld. Indien dit niet het geval is, kan je ons contacteren via het nummer  0800/120.33 of via e-mail HIS@economie.fgov.be.

We dringen erop aan dat de interviewers snel contact opnemen met de geselecteerde huishoudens, maar soms loopt er iets mis. Indien je de uitnodigingsbrief al enige tijd geleden ontvangen hebt, maar niemand is langs geweest, zouden we het op prijs stellen dat je ons contacteert via het nummer 0800/120.33 of via e-mail HIS@economie.fgov.be.

Nee, deze enquête wordt niet via de telefoon afgenomen. De interviewer komt, na afspraak, bij het huishouden langs om de interviews af te nemen. Van deze regel kan niet worden afgeweken.

De informatie die je doorgeeft aan de interviewer is strikt vertrouwelijk. De interviewers moeten zich, door een contract en volgens de wet, houden aan het beroepsgeheim. 
Bovendien worden alle persoonlijke gegevens die wij verzamelen strikt vertrouwelijk behandeld. Ze worden bewaard en geanalyseerd in overeenstemming met de Algemene Verordening Gegevensbescherming. We staan ervoor garant dat geen enkel identificatiegegeven zal worden overgemaakt aan derden. De resultaten van dit onderzoek zullen worden gepubliceerd, maar deze publicaties zullen nooit informatie bevatten die het mogelijk maken om de personen die hebben deelgenomen aan het onderzoek te identificeren.
Dit onderzoek is goedgekeurd door de Commissie voor Medische Ethiek van het UZ Gent en Universiteit Gent. 

We verwachten dat de 11.300 enquêtes tegen eind eind juni 2024 uitgevoerd zullen zijn. Daarna kunnen we van start gaan met het controleren van de data en voeren we talrijke analyses uit. In maart 2025 zullen de eerste resultaten gepubliceerd worden en in de media verschijnen. De rapporten van de vorige gezondheidsenquêtes kan je vinden op onze projectpagina. Op deze pagina zullen we ook de resultaten voor de gezondheidsenquête 2023 publiceren. 

Je kan meer informatie over de gezondheidsenquête terugvinden op onze projectpagina. Uit de enquête in 2018 kwamen enkele opmerkelijke resultaten.

• Het aantal mensen met een chronische aandoening blijft toenemen. Uit dit resultaat blijkt het belang van voldoende budgettaire middelen die worden vrijgemaakt om chronisch zieke patiënten de nodige zorg te geven.
• 1 persoon op 10 (van 15 jaar en ouder) lijdt aan angst of depressie. Meestal zijn dat vrouwen, laagopgeleiden of mensen met een laag gezinsinkomen. Uit dit resultaat blijkt het belang van acties die de ongelijkheden en discriminatie in de samenleving verminderen voor meer welzijn en minder psychische gezondheidsproblemen.
• Overgewicht en obesitas is de afgelopen 2 decennia alleen maar toegenomen. In 2018 leed bijna de helft van de volwassen bevolking aan overgewicht en 16% aan obesitas. We stelden ook vast dat we nog steeds te weinig fruit en groenten eten, en dat we nog te lang zitten per dag (gemiddeld 6 uur). Het goede nieuws is dat dit vaak gewoontes zijn die we kunnen veranderen. Preventie- en promotiecampagnes voor het stimuleren van een gezonde levensstijl zijn hierbij belangrijk.
• België haalt nog steeds niet de internationale doelstellingen voor de vroegtijdige opsporing van borstkanker en baarmoederhalskanker: 67% van de vrouwen van 50 tot 69 jaar hebben de afgelopen 2 jaar een mammografie laten uitvoeren en 68% van de vrouwen van dezelfde leeftijdscategorie hebben in de afgelopen 3 jaar een baarmoederhalsuitstrijkje laten uitvoeren. Vroegtijdige opsporing is echter een belangrijke strategie in de preventie van borstkanker,  baarmoederhalskanker en dikkedarmkanker.
• Bijna 1 huishouden op 10 gaf aan dat ze het afgelopen jaar medische zorgen, tandverzorging, (voorgeschreven) geneesmiddelen, een bril en/of psychologische hulp nodig hadden, maar deze moesten uitstellen om financiële redenen. 
• Er waren ook positieve trends: we stelden vast dat er steeds minder in de woning wordt gerookt: van 31% in 2004 tot 16% in 2018. Gezondheidspromotiecampagnes zullen hiertoe zeker hebben bijgedragen.

 Alle resultaten van de Gezondheidsenquête kan je raadplegen op onze projectpagina.