In het kort
Via een nationale Gezondheidsenquête (Health Interview Survey — HIS) kunnen we een algemene kijk krijgen op de evolutie van de voornaamste gezondheidsproblemen bij de bevolking en hun levensstijl, die vaak bepalend is voor de gezondheid. De informatie helpt de gezondheidsautoriteiten een proactief gezondheidsbeleid te ontwikkelen gericht op de verbetering van de volksgezondheid en op de noden van risicogroepen. Onderzoekers, experts en de pers gebruiken onze resultaten ook voor diepgaander onderzoek.
Projectbeschrijving
In 1997 organiseerden we voor het eerst een grootschalige Gezondheidsenquête (HIS) bij de Belgische bevolking en sindsdien herhalen we dit om de 4 à 5 jaar. In januari 2023 start de 7de Gezondheidsenquête. Het veldwerk loopt tot eind december 2024. Huishoudens die uitgenodigd worden om deel te nemen aan deze enquête kunnen meer informatie over het verloop van het interview vinden op de pagina voor de deelnemers. De verzamelde gegevens worden in de loop van 2024/25 geanalyseerd en de eerste resultaten publiceren we vanaf maart 2025.
Ga naar de deelnemerspagina van de Gezondheidsenquête 2023-2024
De HIS verzamelt informatie over een ruime waaier aan gezondheidsthema’s: fysieke en mentale gezondheid, levensstijl, gebruik van gezondheidsdiensten en preventie, perceptie van de fysieke en sociale omgeving, enz. Bovendien past de HIS sinds 2013 in de Europese Health Interview Survey (EHIS). Zo kunnen we dus niet alleen tijdstrends in verschillende gezondheidsdomeinen en de evolutie van gezondheidsverschillen tussen sociale groepen bestuderen, maar kunnen we ook de Belgische resultaten vergelijken met die van de andere EU-lidstaten. In 2018 vond ook een gezondheidsonderzoek plaats bij een deel van de HIS-deelnemers (Health Examination Survey – HES). In 2023-2024 zal er een mondgezondheidsonderzoek (Oral Health Data Registration and Evaluation System — OHDRES) plaatsvinden bij een deel van de HIS-deelnemers. Meer informatie over dit onderzoek staat op de projectpagina van OHDRES
Methode en steekproef
De HIS is een cross-sectioneel bevolkingsonderzoek met een netto steekproef van 10.000 deelnemers. Een gestratificeerd meertraps, geclusterde steekproefmethode is toegepast, waarin de regionale aantallen zijn bepaald (3.500 deelnemers in het Vlaams Gewest en in het Waals Gewest en 3.000 in het Brussels Gewest), met mogelijke oversampling van bepaalde groepen. Het Rijksregister wordt gebruikt als steekproefkader. In elk gewest wordt een beperkt aantal gemeenten geselecteerd, waar vervolgens een beperkt aantal huishouden wordt geselecteerd. Per huishouden kunnen maximaal 4 leden deelnemen aan het interview. Om rekening te houden met niet-deelname en om de realisatie van de vooraf bepaalde netto steekproefgrootte te garanderen, worden niet-deelnemende huishoudens vervangen.
Het veldwerk is gespreid over een kalenderjaar. De geselecteerde huishoudens ontvangen in eerste instantie een introductiebrief en een folder met informatie, waarna een getrainde enquêteur het interview bij de respondenten thuis afneemt. Gegevensinzameling verloopt via een Computer Assisted Personal Interview (CAPI). Er is geen leeftijdsgrens voor deelname, maar voor kinderen jonger dan 15 jaar wordt wel een proxy-interview gebruikt. De gevoeligere gegevens worden verzameld via een zelf in te vullen vragenlijst en moet alleen worden ingevuld door de respondenten van 15 jaar en ouder.
De enquête is goedgekeurd door de Gegevensbeschermingsautoriteit en heeft bovendien positief advies gekregen van het Ethisch Comité van het Universitair Ziekenhuis van Gent.
Lees meer over de steekproef en het veldwerk in het methodologisch rapport van de HIS 2018.
Protocol en vragenlijsten
- Het
protocol (enkel beschikbaar in het Engels) beschrijft de objectieven, de wetenschappelijke relevantie, de toegepaste methodologie, de communicatie van resultaten en rapporten, de ethische aspecten en de organisatie van het project. - De vragenlijsten zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. De mondelinge vragenlijst wordt sinds de Gezondheidsenquête van 2013 via de computer (Computer Assisted Personal Interview — CAPI) afgenomen. De referentiepersoon of zijn/haar partner beantwoordt de
vragenlijst met betrekking tot het huishouden . Vervolgens beantwoordt iedere geselecteerde persoon (met maximum 4 personen per huishouden) de individuele vragenlijst (deze mag deels beantwoord worden door een proxy). De schriftelijke vragenlijst (ook beschikbaar in het Frans, Duits en Engels) omvat de iets gevoeligere vragen en wordt ingevuld door iedere geselecteerde persoon van 15 jaar en ouder (deze mag niet ingevuld worden door een proxy).
Procedure voor de toegang tot de microgegevens van de Gezondheidsenquête
Het gegevensbestand van de Gezondheidsenquête 2018 omvat gecodeerde gegevens over de gezondheidstoestand, de levensstijl, het gebruik van gezondheidsdiensten en socio-demografische achtergrondkenmerken van een representatief staal van de Belgische bevolking. De te volgen stappen voor de aanvraag van dit gegevensbestand worden nauwkeurig in deze procedure beschreven.
Resultaten
Wij zijn van mening dat het wijdverbreide gebruik van onze gegevens de ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwd gezondheidsbeleid aanmoedigt, wat op zijn beurt de gezondheid van de bevolking verbetert en gezondheidsverschillen verkleint. Daarom willen we onze gegevens zo toegankelijk mogelijk maken.
Alle resultaten van de HIS zijn online beschikbaar in uitgebreide rapporten en via de interactieve tool HISIA, waarmee je zelf je eigen analyses kan uitvoeren.
Hieronder vind je de rapporten met de resultaten van de HIS 2018 en HIS 2013 per thema.
Gezondheidsenquête 2018:
Gezondheid en kwaliteit van leven
Levensstijl
Kennis over gezondheid en gezondheidspreventie
Geestelijke gezondheid
Gebruik van gezondheidsdiensten
- Belangrijkste resultaten
- Ambulante zorg door artsen en tandartsen
- Contacten met paramedische zorgverstrekkers
- Contacten met beoefenaars van niet-conventionele geneeswijzen
- Opname in het ziekenhuis
- Gebruik van diensten voor thuiszorg
- Gebruik van geneesmiddelen
- Financiële toegankelijkheid van gezondheidszorgen
- Patiëntenervaringen
Gezondheid en samenleving
Rapporten Gezondheidsenquête 2013
Je kan ook het protocol, de vragenlijsten en rapporten van de vorige Gezondheidsenquêtes (2008, 2004, 2001 en 1997) per e-mail opvragen.
Nog vragen over de Gezondheidsenquête? Contacteer het HIS-team.
Lees meer over de andere onderzoeken van het team Gezondheidsenquêtes.
Projectonderzoekers van Sciensano
Diensten die aan dit project werken
Partners
