Sciensano is verantwoordelijk voor de epidemiologische surveillance van dengue bij de mens in België, alsook voor de surveillance van exotische muggen van het geslacht Aedes (via het project MEMO+).
Dengue (knokkelkoorts)
Dengue (knokkelkoorts)
Dengue (of knokkelkoort) wordt veroorzaakt door het denguevirus, overgedragen door muggen. De ziekte is wijdverspreid in de tropische en subtropische gebieden (Zuid-Amerika, Caraïben, Azië, Afrika en Australië). Het denguevirus wordt overgedragen door de mug die ook de gele koorts overdraagt (Aedes aegypti), en door de tijgermug (Aedes albopictus). Het aantal besmettingen wereldwijd is de laatste decennia snel toegenomen, vooral in de stedelijke gebieden, omdat de tijgermug zich goed heeft aangepast aan deze omgeving. Nu de tijgermug ook is gevestigd in Zuid-Europa, doen zich vaker kleine uitbraken van dengue voor (bijvoorbeeld in Frankrijk). In België worden alleen geïmporteerde gevallen gediagnosticeerd bij reizigers uit gebieden waar het virus circuleert.
Wat is dengue?
- Dengue of knokkelkoorts wordt veroorzaakt door het denguevirus, waarvan er 4 serotypes bestaan (DENV-1, DENV-2, DENV-3 en DENV-4).
- Het denguevirus wordtovergedragen door de mug die ook de gele koorts overdraagt (Aedes aegypti) en door de tijgermug (Aedes albopictus).
</li> </ul> <ul> <li> Mensen kunnen ook besmet geraken via bloedtransfusies of transplantaties.
- Een zwangere vrouw die besmet is met het denguevirus, kan de infectie ook overdragen op haar kind tijdens de zwangerschap of de bevalling.
Symptomen
- Ongeveer 1 op 4 mensen die besmet zijn met het denguevirus, ontwikkelt symptomen na een incubatieperiode van 3 tot 14 dagen.
- In het geval van de zogenaamd ‘klassieke’ knokkelkoorts kunnen symptomen optreden zoals:
-
- plotselinge hoge koorts (tot 41°C)
- hoofdpijn (meestal achter de ogen)
- spier- en gewrichtspijn
- huiduitslag
- misselijkheid
- braken
- hoest en keelpijn.
- Mensen die deze milde vorm hebben, herstellen binnen enkele dagen tot een week.
- Een minderheid (<5%) van de besmette personen heeft een ernstige vorm van dengue (voorheen dengue hemorragische koorts genoemd). Zonder juiste behandeling kan deze ernstige vorm dodelijk zijn.
- Infectie met één serotype leidt tot immuniteit tegen dat specifieke serotype, maar niet tegen de andere serotypen. Mensen kunnen dus met verschillende serotypes van het denguevirus worden besmet en meerdere keren ziek worden. Men spreekt van primaire dengue wanneer iemand voor het eerst met het virus wordt besmet, en van secundaire dengue wanneer iemand opnieuw wordt besmet door een ander serotype. Het risico om een ernstige vorm van dengue te ontwikkelen lijkt groter te zijn bij secundaire dengue dan bij primaire dengue.
Diagnose, behandeling en preventie
- Als de arts dengue vermoedt, kan de diagnose worden gesteld door een bloedanalyse. Afhankelijk van het stadium van de ziekte kunnen verschillende tests worden gebruikt, zoals een PCR-test, een antigeentest en serologie.
- Er is geen specifieke behandeling voor dengue. De behandeling is symptomatisch en bestaat uit pijnstillers en rehydratie in geval van koorts. Aspirine en ontstekingsremmers moeten worden vermeden, want zij verhogen het risico op bloedingen. In geval van een ernstige vorm moet dringend medische hulp worden gezocht.
- Preventie bestaat uit het mijden van muggenbeten.
- Eind 2022 is in Europa een vaccin (QDENGA) goedgekeurd voor gebruik bij personen van 4 jaar en ouder, dat bescherming biedt tegen koorts en ziekenhuisopname als gevolg van dengue veroorzaakt door één van de 4 serotypen. Het vaccin zal naar verwachting binnenkort beschikbaar zijn in België.