Sciensano is verantwoordelijk voor de epidemiologische surveillance van Zika bij de mens in België, en voor de surveillance van exotische muggen van het geslacht Aedes (via het project MEMO+).
Zika
Zika
Zika is een ziekte die wordt overgedragen door muggen en die wordt veroorzaakt door het zikavirus. Het virus is ontstaan in Afrika en heeft zich sindsdien verspreid naar Zuidoost-Azië en enkele eilanden in de Stille Oceaan. In mei 2015 begon een grote uitbraak in Brazilië, waarna het zikavirus zich over het Amerikaanse continent verspreid heeft. Sinds de tijgermug (Aedes albopictus) is gevestigd in Zuid-Europa, doen zich er kleine clusters van zika voor (bijvoorbeeld in Frankrijk). In België worden alleen geïmporteerde gevallen gediagnosticeerd bij reizigers uit gebieden waar het virus circuleert.
Overdracht
Het zikavirus wordt overgedragen door de tijgermug (Aedes albopictus) en door de mug die ook gele koorts (Aedes aegypti) overdraagt. Behalve door muggenbeten kan het virus ook worden overgedragen van moeder op kind tijdens de zwangerschap, via bloedtransfusies en seksueel contact (het virus kan in sperma blijven).
Symptomen
- Ongeveer 1 op 4 of 5 personen die besmet zijn door het zikavirus, ontwikkelt symptomen, na een incubatieperiode van 3 tot 12 dagen.
- De symptomen zijn meestal mild en bestaan uit koorts (matig), hoofdpijn, een branderig gevoel of gevoelloosheid in de handen of voeten, spier- en gewrichtspijnen, huiduitslag en oogproblemen. Soms worden ook maagdarmstoornissen waargenomen. De symptomen verdwijnen meestal na enkele dagen tot een week.
- Bij mensen met een chronische ziekte of een verminderde immuniteit kunnen de symptomen ernstiger zijn. Een infectie tijdens de zwangerschap kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij de baby (waaronder microcefalie, een abnormaal kleine schedel) of tot een miskraam. Een andere mogelijke complicatie van zika is het Guillain-Barré syndroom (spierzwakte).
Diagnose en behandeling
- Als de arts zika vermoedt, kan de diagnose worden gesteld door een bloedanalyse. Afhankelijk van het stadium van de ziekte kunnen verschillende tests worden gebruikt, zoals een PCR-test of serologie.
- Er is geen specifieke behandeling voor zika. Milde symptomen worden symptomatisch behandeld met pijnstillers. Gezien de mogelijke complicaties moet een zwangere vrouw die denkt dat zij besmet is met zika, contact opnemen met een arts.
Preventie
Er is geen vaccin tegen het zikavirus. Preventie bestaat uit het mijden van muggenbeten en het gebruik van een condoom tijdens seksuele betrekkingen. Het gebruik van een condoom door reizigers die terugkeren uit een gebied waar zika voorkomt, is vooral belangrijk als de seksuele partner zwanger is, en dit tot het einde van de zwangerschap.