Het doel: een duidelijk zicht op raadplegingen voor infectieziekten in de huisartsenpraktijk
Deze surveillance van huisartsenconsultaties omwille van infectieziekten is een uitbreiding van de COVID-19 huisartsen barometer en verzamelt de gegevens volledig geautomatiseerd uit het elektronisch medisch dossier.
De surveillance omvat meerdere infectieziekten (luchtweg- en gastro-intestinale infecties, door vaccinatie te voorkomen ziekten, en seksueel overdraagbare infecties en een aantal infecties waarvoor nog geen goede gegevensbronnen in België bestaan, zoals bvb schurft).
U kan als huisarts deelnemen via uw EMD-softwarepakket. Hieronder vindt instructies en een aantal vaak gestelde vragen.
Waarom deelnemen aan de huisartsen Infectiebarometer?
De deelnemende huisartsen ontvangen niet alleen de nationale resultaten, maar ook de eigen praktijkresultaten. Dit laat toe om een heel aantal infectieziekten in de eigen praktijk en kring nauwkeurig op te volgen en hun impact op uw praktijk te zien. De infectiebarometer benadrukt ook de belangrijke rol die huisartsen spelen in de bestrijding van infectieziekten door een duidelijker beeld te geven van de situatie op het terrein.
De nationale resultaten van de Infectiebarometer geven de opdrachtgevers (de gezondheidsautoriteiten) tijdig belangrijke informatie over de verspreiding van infectieziekten. Hierdoor kunnen ze onderbouwde beslissingen nemen en zich voorbereiden op toekomstige epidemieën.
Meer details over de voordelen van deelname
Bijdragen aan volksgezondheid en ziektepreventie
- Vroege detectie van uitbraken: Door deel te nemen, helpt u bij het vroegtijdig identificeren van opkomende infecties en uitbraken, waardoor de autoriteiten snel kunnen reageren en verdere verspreiding kunnen voorkomen.
- Planning in de gezondheidszorg: Uw praktijkgegevens geven de autoriteiten inzicht in infectietrends en ondersteunen hun gerichte acties en voorlichtingscampagnes om toekomstige infecties te voorkomen. De informatie helpt bij het maken van goede keuzes over vaccinaties en behandelingen, waardoor kwetsbare groepen beter beschermd zijn. Daarnaast stellen ze de gezondheidsautoriteiten in staat middelen effectief toe te wijzen en toekomstige uitdagingen beter te plannen.
Toegevoegde waarde voor uw klinische praktijk
Door deel te nemen aan deze surveillance krijgt u toegang tot anonieme benchmarkgegevens voor uw praktijk. Dit betekent dat, voor een specifieke diagnose, u het relatief aantal infecties in uw praktijk kan vergelijken met die van de andere deelnemende praktijken. De vergelijkingen zijn volledig anoniem.
De toegang tot real-time gegevens over infecties die in uw praktijk en regio circuleren, helpt u bij het maken van diagnostische en behandelkeuzes voor uw patiënten.
Inzicht in de meest voorkomende infectieuze diagnoses in uw omgeving op een bepaald moment, geeft inzicht in de meest waarschijnlijke kiemen die op daar dat moment circuleren, wat kan bijdragen tot een meer rationeel antibioticabeleid in uw praktijk.
Bescherming van uw kwetsbare patiënten: Uw persoonlijke resultaten kunnen wijzen op kwetsbare groepen, zodat u de zorg en preventieve maatregelen kunt prioriteren voor hen. Een hoger dan gemiddeld aantal consultaties voor griepachtige klachten bij oudere patiënten in uw praktijk tijdens de jaarlijkse griepepidemie kan bijvoorbeeld wijzen op een meer kwetsbare patiëntenpopulatie dan gemiddeld, en kan aanleiding zijn om tot verhoogde vaccinatieopvolging over te gaan in het volgende seizoen.
Toegang tot onderzoek: U krijgt systematisch toegang tot de publicaties gebaseerd op de gegevens van deze surveillance over de epidemiologie van de infectieziekten,.
Hulp bij communicatie met patiënten: De visuele informatie over infectietrends kunnen de communicatie met uw patiënten over preventieve maatregelen vergemakkelijken.
Versterking van de rol van de eerstelijnszorg
Door deel te nemen, versterkt u de rol van huisartsen als de frontlinie van de volksgezondheid, wat zal leiden tot meer erkenning en ondersteuning van gezondheidsautoriteiten.
Wat zijn de voorwaarden voor deelname? Wie kan deelnemen?
De deelname verloopt per huisartsenpraktijk, is vrijwillig en staat open voor alle geïnteresseerde praktijken. Voorlopig is de barometer wel enkel beschikbaar voor huisartsen die het softwarepakket CareConnect (Corilus) gebruiken.
Hoe schrijf ik me in om deel te nemen?
De instructies voor de inschrijving, vindt u hier
Voor bijkomende technische vragen kan u zich wenden tot de betrokken softwareleverancier.
Hoe, wanneer en met welke frequentie uw gegevens doorgeven?
De Huisartsen Infectiebarometer maakt gebruik van de statistiekmodule in het elektronisch medisch dossier (EMD). Het volstaat om eenmalig in te schrijven, waarna daarna dagelijks de gegevens volledig geautomatiseerd en op beveiligde wijze verzonden worden vanaf uw EMD, via Healthdata, naar de onderzoekers bij Sciensano. In tegenstelling tot de COVID-19 barometer, is het niet meer nodig om dagelijks een e-form te verzenden.
Hoe gebeurt de gegevensverzameling precies?
Nadat de huisarts zich (eenmalig) heeft ingeschreven voor deelname, voert de software die zijn elektronisch medisch dossier (EMD) beheert, automatisch aan het einde van elke dag een audit uit in het EMD.
De statistische module binnen het EMD van de huisartspraktijk voert dagelijks gestandaardiseerde queries uit waarin voor elke gecodeerde diagnose van die dag wordt geëvalueerd
- of de diagnose tot de lijst van geselecteerde diagnoses behoort?
- en of de diagnose aan deze patiënt nog niet eerder is toegekend in een (diagnose-specifieke) evaluatieperiode (meestal 28 dagen) voorafgaand aan deze dag?
De software aggregeert het dagelijkse aantal diagnoses (per 10-jaars leeftijdsgroep), genereert één csv-bestand per dag per praktijk (ook in praktijken met meer dan één huisarts) en verstuurt het bestand op een beveiligde manier naar het gecentraliseerde platform Healthdata, die de anonieme geaggregeerde gegevens ter beschikking stelt aan de onderzoekers van Sciensano.
Enkele veel gestelde vragen
Ik wil graag de resultaten van mijn praktijk zien, hoe doe ik dat?
Uw individuele resultaten zullen binnenkort beschikbaar zijn via Healthstat. U zal hiervoor zo snel mogelijk instructies ontvangen. Van zodra het technisch mogelijk is, zullen de resultaten beschikbaar gesteld worden in het EMD zelf.
De nationale resultaten zullen beschikbaar gemaakt worden op de deze website.
Over welke specifieke gecodeerderde diagnoses worden gegevens verzameld?
Meer specifiek worden de volgende gecodeerde diagnoses geregistreerd:
Diagnose |
ICPC-2 code |
Otitis media |
H71 |
acute infectie bovenste luchtwegen |
R74 |
acute/chronische sinusitis |
R75 |
acute tonsillitis |
R76 |
acute laryngitis/tracheitis |
R77 |
acute bronchitis/bronchiolitis |
R78 |
Influenza |
R80 |
Pneumonie |
R81 |
Syphilis vrouw |
X70 |
Gonorroe vrouw |
X71 |
Genitale trichomoniasis vrouw |
X73 |
Ontsteking kleine bekken/PID |
X74 |
Herpes genitalis vrouw |
X90 |
Condylomata acuminata vrouw |
X91 |
Chlamydia-infectie geslachtsorganen vrouw |
X92 |
Syphilis man |
Y70 |
Gonorroe man |
Y71 |
Herpes genitalis man |
Y72 |
Condylomata acuminata man |
Y76 |
Mazelen |
A71 |
Waterpokken |
A72 |
Rode hond |
A74 |
Bof |
D71 |
Poliomyelitis |
N70 |
Meningitis/encephalitis |
N71 |
Tetanus |
N72 |
Kinkhoest |
R71 |
Herpes zoster |
S70 |
Orchitis/epididymitis |
Y74 |
Impetigo |
S84 |
Scabies/andere ziekte door mijten |
S72 |
Gastrointestinale infectie |
D70 |
Virushepatitis |
D72 |
Verondersteld infectieuze gastro-enteritis |
D73 |
Pyelonefritis/pyelitis |
U70 |
Cystitis/urinaire infectie overig |
U71 |
Prostatitis/seminale vesiculitis |
U73 |
Keelontsteking (streptococcus) |
R72 |
Huidinfectie overig (cellulitis) |
S76 |
Dierlijke/menselijke beet |
S13 |
Diverticulaire ziekte |
D92 |
Diagnose |
Combinaties van ICPC-2 codes/IBUI codes |
Vermoeden van COVID-19 infectie |
IBUI 10118856 (ICPC-2 R80 — ICD-10 J11.1) |
bevestigde COVID-19 infectie |
IBUI 10118837 (ICPC-2 A77 — ICD-10 B34.2) |
|
ICPC-2 H71 of |
|
ICPC-2 R74 of |
|
ICPC-2 R75 of |
Acute luchtweginfecties |
ICPC-2 R76 of |
|
ICPC-2 R77 of |
|
ICPC-2 R78 of |
|
ICPC-2 R81 |
WHO gevalsdefinitie van griepaal syndroom: hoest en koorts |
ICPC-2 R05 en ICPC-2 A03 |
EU gevalsdefinitie van griepaal syndroom :
|
(ICPC-2 A03 of ICPC-2 A05 of ICPC-2 N01 of ICPC-2 L18) en (ICPC-2 R05 of ICPC-2 R02 of ICPC-2 R21) |
bof en daaropvolgend orchitis |
ICPC-2 D71 en ICPC-2 Y74 |
waterpokken en daaropvolgend meningitis/encephalitis |
ICPC-2 A72 en ICPC-2 N71 |
waterpokken en daaropvolgend pneumonie |
ICPC-2 A72 en ICPC-2 R81 |
Vermoedelijke of bevestigde gastrointestinale infectie |
ICPC-2 D70 of ICPC-2 D73 |
koorts of koude rillingen |
(ICPC-2 A03 of ICPC-2 A02) |
(koorts of koude rillingen) en (algemene moeheid/zwakte of zich ziek voelen) |
(ICPC-2 A03 of ICPC-2 A02) en (ICPC-2 A04 of ICPC-2 A05) |
Daarnaast wordt ook dagelijks het percentage van alle consultaties die als diagnose zijn gecodeerd geregistreerd.
Tot slot wordt ook eenmalig, bij inschrijving, het aantal actieve patiënten in de praktijk in de afgelopen twee jaar voorafgaand aan het jaar van inschrijving gerapporteerd.
De samenstelling van de medische praktijk is veranderd (nieuwe huisarts of vertrek van een huisarts): wat moet ik doen?
Veranderingen kunnen gemeld worden via het e-mail adres infectionbarometer@sciensano.be
Wat gebeurt er als ik als huisarts in meer dan één praktijk werk?
Dat is geen probleem voor de surveillance. De gegevens worden per praktijk geanalyseerd.
Waarom verzamelt de Infectiebarometer het aantal „actieve patiënten” in de praktijk In de afgelopen twee jaar?
Het aantal actieve patiënten in de praktijk in de afgelopen twee jaar geeft een idee van de omvang van de praktijk en wordt gebruikt als noemer voor de gegevens die dagelijks worden verzameld.
Waarom het percentage gecodeerde diagnoses verzamelen?
Het percentage van alle consultaties die als diagnose zijn gecodeerd, geeft een beeld van het gebruik van de diagnostische codes in het EMD in de praktijk. Dit laat toe eventueel een statistische correctie aan te brengen op de verzamelde indicatoren. Gezien het belang van het gebruik van diagnostische codes in deze barometer, is het belangrijk dat dit percentage zo hoog mogelijk is.
Hoe wordt de beveiliging van de gegevens over patiënten en artsen bewaakt?
Vanuit het EMD worden enkel geaggregeerde gegevens (dagelijks aantal consultaties perdiagnostische code en leeftijdsgroep) en geen individuele patiëntgegevens overgemaakt naar het Healthdata.be-platform.
Het Healthdata.be-platform verbindt al 10 jaar een groot aantal gegevensverstrekkers met een gecentraliseerd platform via een veilige en private methode [1]. De gegevensoverdracht en -bewaring gebeurt op een veilige manier door middel van interoperabele gegevensverzameling, versleutelde gegevensoverdracht en gecodeerde gegevensaggregatie. Healthdata.be centraliseert zowel klinische registers voor klinische studies als routinematig verzamelde gegevens die op de plaats van zorg worden geregistreerd en maakt deze informatie beschikbaar voor onderzoek.
De databanken van de onderzoekers worden gehost op een server bij Sciensano. De ICT-afdeling van Sciensano is verantwoordelijk voor de beveiliging van de servers en houdt een logboek bij van beveiligingsincidenten.
De onderzoekers van Sciensano moeten de gedocumenteerde vertrouwelijkheidsregels respecteren. Degenen die toegang hebben tot de database zijn beperkt tot een lijst van wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor de surveillance. De gegevens zijn alleen toegankelijk met een individuele login en wachtwoord.
Alle gegevens worden beheerd, geanalyseerd en gerapporteerd volgens de principes van goede klinische praktijk en in overeenstemming met alle toepasselijke wettelijke vereisten. Het onderzoeksprotocol en gerelateerde documenten werden ter beoordeling voorgelegd aan de ethische commissie en indien nodig aan het comité voor informatiebeveiliging. Elke substantiële wijziging in het protocol zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan beide commissies.
Barometer team indien u andere vragen heeft.
Meer over de Barometer als initiatief
Publicaties
- Monitoring COVID-19 in Belgian general practice: A tool for syndromic surveillance based on electronic health records
- Burden of COVID-19 on primary care in Belgium: a prospective nationwide observational study from March to August 2020
- Real-time pandemic surveillance by the Covid-19 Barometer in General Practices in Belgium