Ter gelegenheid van Wereld Hepatitis Dag wil Sciensano de vooruitgang belichten die België heeft geboekt in de strijd tegen virale hepatitis. Tegelijkertijd herinnert het aan de noodzaak om de inspanningen op het gebied van preventie, screening en behandeling te versterken, vooral bij bepaalde kwetsbare bevolkingsgroepen.
Hepatitis B en C zijn virale infecties van de lever die kunnen leiden tot chronische ziekte, levercirrose of leverkanker. Ze zijn vaak asymptomatisch en kunnen gemakkelijk worden opgespoord. Er bestaat een behandeling voor hepatitis C en een zeer doeltreffend vaccin tegen hepatitis B, dat sinds 1999 deel uitmaakt van het vaccinatieprogramma van zuigelingen in België.
In België daalt het aantal gevallen van hepatitis C sinds de invoering van direct werkende antivirale behandelingen. Het aantal gevallen van hepatitis B blijft schommelen, ondanks een hoge vaccinatiegraad. In 2015 lanceerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) een wereldwijde strategie met als doel virale hepatitis tegen 2030 als een bedreiging voor de volksgezondheid te elimineren.
Hepatitis C: het aantal gevallen daalt, maar inspanningen blijven nodig
In 2022 waren er naar schatting iets minder dan 700 nieuwe gevallen van hepatitis C in België. Dit komt overeen met ongeveer 6 nieuwe gevallen per 100 000 inwoners, waarmee de WGO-doelstelling wordt gehaald. Dit aantal daalt sinds 2019, het jaar waarin de terugbetaling van de huidige behandelingen werd uitgebreid naar alle personen met een hepatitis C-infectie. Mannen worden meer getroffen dan vrouwen (60%) en de gemiddelde leeftijd bij diagnose is 50 jaar.
In Europese landen worden injecterende drugsgebruikers het meest getroffen aangezien hepatitis C voornamelijk via bloed wordt overgedragen. Andere risicogroepen zijn mannen die seks hebben met mannen, mensen in de gevangenis, migranten uit landen met een hoge prevalentie en daklozen.
Screening wordt opgevoerd: in 2023 werden bijna 800 000 screeningtests terugbetaald, 5% meer dan het jaar daarvoor. Toch zijn er nog inspanningen nodig om de meest kwetsbare bevolkingsgroepen te bereiken en het stigma rond hepatitis C aan te pakken.
Hepatitis B: ondanks effectieve vaccinatie blijft het aantal gevallen te hoog
Het aantal gevallen van hepatitis B daalt niet en blijft boven de WGO-doelstellingen. In 2022 werd het aantal nieuwe gevallen geschat op 1915 wat overeenkomt met 16,5 per 100 000 inwoners. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 46 jaar en mannen zijn iets vaker getroffen dan vrouwen (56%).
Hepatitis B wordt in België voornamelijk overgedragen door seksueel contact en minder vaak via andere routes zoals druginjectie. Personen met meerdere seksuele partners en/of risicovol seksueel gedrag lopen dus een groter risico. Migranten uit landen met een hoge prevalentie die niet gevaccineerd zijn, worden ook extra getroffen.
In 2023 werden bijna 763 000 screeningtests terugbetaald, wat neerkomt op 65 per 1000 inwoners. Net als bij hepatitis C is het aantal tests de afgelopen jaren in alle drie de regio’s gestegen.
Oproep tot actie: laat ons preventie, vaccinatie, screening en behandeling versterken
Virale hepatitis is te voorkomen: de eliminatie tegen 2030 blijft haalbaar. De volgende actiepunten zijn prioritair:
- Verhogen van de vaccinatiegraad tegen hepatitis B, vooral bij risicogroepen. Het blijft essentieel dat alle kinderen vanaf jonge leeftijd worden gevaccineerd zodat ze levenslang beschermd zijn;
- Garanderen dat personen met een beperkte toegang tot de gezondheidszorg, bereikt worden voor screening en, indien nodig, vroegtijdige toegang tot zorg en behandeling;
- Regelmatig sensibiliseren en informeren over virale hepatitis, zowel bij risicogroepen als bij gezondheidswerkers;
- Promoten van condoomgebruik als bescherming tegen seksueel overdraagbare infecties, waaronder hepatitis;
- Versterken van preventieacties rond druggebruik, om het risico op besmetting te verkleinen.
- Verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met hepatitis door stigma en discriminatie te bestrijden.
Belang van de surveillance van virale hepatitis
De epidemiologische situatie van hepatitis B en C in België moet permanent worden opgevolgd. Sciensano heeft deze surveillance recent versterkt — een essentiële stap om betrouwbare gegevens te leveren aan gezondheidswerkers, preventieorganisaties, beleidsmakers en de bevolking. Deze gegevens zijn cruciaal voor het ontwikkelen van doeltreffende strategieën ter bestrijding van hepatitis B en C.
Het laatste rapport over de epidemiologie van hepatitis B en C in België kan hier geraadpleegd worden.
Meer informatie is ook hier beschikbaar.