We roken en drinken minder, maar zijn te dik

We roken minder en drinken minder alcohol…

“Mensen zijn zich meer bewust van de gevaren van alcohol en tabak. Dat besef heeft bijgedragen tot deze daling”, duidt Sabine Drieskens, onderzoekster bij Sciensano. 

Het percentage rokers in  de bevolking van 15 jaar en ouder blijft sinds 2001 dalen tot 19,4% (15,4% dagelijkse rokers en 4% occasionele rokers). In vergelijking met de eerste metingen in 2001, zijn er momenteel minder rokers bij jongeren van 15-24 jaar. Meer dan de helft van de bevolking van 15 jaar en ouder (57,5%) heeft nog nooit gerookt. 

76,6% van de bevolking van 15 jaar en ouder drinkt nog alcohol. Dat is veel, maar wel minder in vergelijking met onze peiling van 2013 (82%). Ook het aantal dagelijkse drinkers blijft achteruitgaan. Vooral bij jongeren is er nog probleemgedrag: 20% doet minstens 1 keer per maand aan ‘binge drinking’, m.a.w. het drinken van minstens 4 glazen alcohol bij vrouwen of 6 glazen bij mannen in minder dan 2 uur. 

“Ondanks deze hoopgevende cijfers, is het wel zo dat roken en drinken, zelfs in kleine hoeveelheden, negatieve gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid. Het is wel beter dan vroeger, maar het kan natuurlijk veel beter. De vele initiatieven van de overheden mogen dus zeker niet stoppen. Het is belangrijk dat het aantal rokers blijft dalen en dat we vooral bij alcohol drinken gaan naar minder dagelijkse en minder piekdrinkers”, gaat Drieskens verder. 

…maar we hebben nog veel te leren op het vlak van beweging en voeding

Overgewicht en obesitas bij volwassenen is de afgelopen 20 jaar alleen maar toegenomen. Maar liefst 49,3% van onze bevolking heeft overgewicht (BMI ≥ 25) en 15,9% is obees (BMI ≥ 30). In 1997 was dat nog respectievelijk 41,3% en 10,8%. “Dat zijn zorgwekkende cijfers”, stelt Drieskens. “Het is belangrijk dat mensen beseffen is dat overgewicht ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Dat zou de drijfveer moeten zijn om gezonder te gaan leven, door bijvoorbeeld te meer te bewegen en het voedingspatroon aan te passen.”

Het hoge aantal mensen met overgewicht en obesitas valt te verklaren door onder andere:

• het feit dat slechts 30,1% van de bevolking minstens 150 minuten per week een sportieve inspanning doet van matige intensiteit, zoals zwemmen of fietsen. We zitten ook te veel; tot gemiddeld 6 uur per dag. Beweging tijdens onze vrije tijd is er niet op vooruit gegaan.
• daarbij eten we te ongezond: we eten te weinig fruit en groenten. Slechts 32,7% van de bevolking van 6 jaar en ouder eet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van 2 stukken fruit per dag. Voor groenten is dat maar 38%. 1 op 5 drinkt elke dag gesuikerde frisdranken en 38% eet dagelijks zoete of zoute snacks.

Dat moét echt beter volgens Drieskens. 

Hoe kunnen we deze trend ombuigen?

“Vaak worden ongezonde gedragingen gecombineerd, maar het positieve nieuws is dat we deze slechte gewoonten kunnen afleren als we daardoor worden geholpen door de omgeving waarin we leven”, legt Drieskens uit. Onderdelen van een omgeving die gezonde keuzes stimuleert zijn bijvoorbeeld: 

• de aanleg van goede fietspaden, wat mensen zal aansporen de auto vaker thuis te laten
• bedrijven die het gebruik van de trap in plaats van de lift stimuleren en wandelmeetings organiseren 
• een hogere prijs van ongezonde voeding
• initiatieven als de Nutri-score, waardoor we makkelijker gezonde keuzes kunnen maken.

Preventie- en promotiecampagnes moeten een gezonde levensstijl stimuleren, met een focus op jongeren en laagopgeleiden. De Hoge Gezondheidsraad (HGR) en de bevoegde autoriteiten formuleren welke voedingskeuzes de bevolking het best maakt om de gezondheid te verbeteren. 

Raadpleeg de volledige rapporten en aanbevelingen van deel 2 van de Gezondheidsenquête 2018 

U kan eveneens de specifieke resultaten voor bepaalde doelgroepen opzoeken via de interactieve tool