Na een intens pollenseizoen van de els en de hazelaar, kondigt AirAllergy, het nationaal aerobiologisch meetnet van Sciensano, de komst van het berkenpollenseizoen aan. Met het nieuwe voorspellingsmodel dat het KMI in samenwerking met Sciensano ontwikkelde, kan je voortaan het risico op blootstelling aan berken- en grassenpollen op voorhand inschatten. Sciensano roept mensen met een pollenallergie ook op om deel te nemen aan een nieuwe enquête.
Weinig soelaas voor mensen met allergie voor pollen van de berkenfamilie
Berken worden beschouwd als de meest allergieverwekkende bomen in België, vooral omdat ze grote hoeveelheden stuifmeel produceren. Het is ook bekend dat de allergenen van de hazelaar, els en berk, alle drie van dezelfde berkenfamilie (Betulaceae), op elkaar lijken. Dit verklaart waarom sommige mensen die allergisch zijn voor één van deze bomen, klachten kunnen krijgen wanneer de andere twee in bloei staan.
„Het probleem is dat deze allergische kruisreacties de totale duur van de symptomen verlengen. Dit jaar is het hazelaar- en elzenseizoen intens en relatief lang geweest, waardoor er heel weinig tijd zal zijn tussen het einde van dat seizoen en het begin van het berkenseizoen. Allergiepatiënten krijgen dus maar weinig verlichting”, verklaart Ann Packeu, diensthoofd Mycologie en aerobiologie bij Sciensano.
Het langer worden van de allergieseizoenen houdt verband met de klimaatverandering. De laatste decennia produceren allergieverwekkende bomen zoals de els, hazelaar en berk steeds meer stuifmeel. Hun seizoen begint ook vroeger, maar eindigt niet vroeger, wat betekent dat de duur van de blootstelling aan stuifmeel toeneemt.
Een nieuw voorspellingsmodel
Wil je het verwachte risico op blootstelling aan berkenpollen voor de komende dagen weten? Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) lanceert in samenwerking met Sciensano een model dat het risico op berken- en graspollenallergie voorspelt. Dat is beschikbaar via de website en de KMI-app. De voorspellingskaarten en de uitleg van het model zijn ook beschikbaar op de AirAllergy-website, samen met de gemeten pollenconcentraties van Sciensano.
Het voorspellen van de hoeveelheid pollen in de lucht is complex. De voorspelling combineert weersvoorspellingen met de biologische processen van berkenbomen. Wanneer de temperatuur hoog genoeg is, kan de wind het stuifmeel losmaken en over grotere afstanden vervoeren, weg van de bron. Volgens dit nieuwe model voorspelt het KMI dat pollen die deze week in Frankrijk worden uitgestoten door de luchtstroming ons land kunnen bereiken.
„Tot nu toe hebben we in België nog geen significante hoeveelheid berkenpollen in de lucht gemeten. De katjes van onze berken hebben nog een paar weken goed weer nodig om te rijpen. Maar allergiepatiënten moeten waakzaam zijn, want volgens het KMI kunnen de uit Frankrijk overwaaiende pollenwolken het risico op symptomen mogelijk verhogen. En zodra de berkenbomen in België ook massaal beginnen te bloeien, verwachten we ons hier aan de gebruikelijke explosie van de stuifmeelconcentraties”, vervolgt Ann Packeu.
Sciensano lanceert een enquête voor allergiepatiënten
Onderzoekers van Sciensano starten een enquête om te begrijpen hoe stikstof mensen met een pollenallergie in België beïnvloedt. Het voorkomen van pollenallergieën onder de bevolking neemt toe door de verschillende interacties tussen milieuveranderingen, waaronder luchtvervuiling, klimaatopwarming en levensstijl.
We nodigen iedereen met een pollenallergie uit de enquête in te vullen, dit neemt maximum 20 minuten in beslag (ook beschikbaar in het Frans, Engels en Duits). De deelnemers moeten minstens 18 jaar oud zijn, in België wonen, een pollenallergie hebben (al dan niet medisch bevestigd) en symptomen van deze allergie hebben op de dag dat ze de enquête invullen.
Wanneer weet je of je last hebt van een allergie?
Naar schatting ontwikkelen ten minste 1 op de 10 mensen in België allergische symptomen bij blootstelling aan stuifmeel van de berk, de hazelaar of de els. De pollenallergie is een chronische seizoensgebonden ziekte waarvan rinitis (ontsteking van het neusslijmvlies) de meest voorkomende vorm is en astma de meest ernstige.De klinische symptomen van een stuifmeelallergie zijn zeer uiteenlopend: prikkende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, ademhalingsproblemen, verlies van smaak- en reukzin, jeuk achterin de mond of in de keel.
De symptomen worden gemakkelijk verward met die van andere ziekten, zoals een verkoudheid of COVID-19. Maar:
- Er is geen incubatietijd voor allergieën. Ze verschijnen van zodra het lichaam wordt blootgesteld aan bepaalde hoeveelheden allergenen.
- Een allergie veroorzaakt geen koorts of spierpijn. Je kunt wel last hebben van een loopneus, hoest, ademhalingsproblemen en vermoeidheid.
- Allergiesymptomen komen voor wanneer je wordt blootgesteld aan allergenen, wat in sommige pollenseizoenen vele weken kan duren. Het hooikoortsseizoen duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In geval van griep of een verkoudheid zijn de symptomen van kortere duur.
Neem in geval van twijfel direct contact op met je arts of allergoloog.
Wat doen in geval van symptomen en hoe de ongemakken beperken?
In deze periode moeten allergische patiënten hun basisbehandeling volgen zoals aanbevolen door hun allergoloog. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico op luchtweginfecties niet te verhogen.
We raden aan om de laatste richtlijnen van de overheid voor COVID-19 te blijven volgen.
Verder raden we het volgende aan:
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van uw arts
- Draag een mondmasker om de blootstelling via de luchtwegen te beperken
- Reinig uw neus met fysiologisch water
- Draag een (zonne-)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was uw haren regelmatig
- Vermijd fysieke inspanning, vooral tijdens de droogste periodes.
- Gebruik papieren zakdoeken en werp deze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Houd de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Vermijd het toevoegen van irriterende of allergene factoren aan uw omgeving (tabak, huisgeuren, kaarsen, wierook, schoonmaakmiddelen of doe-het-zelfproducten, enz.)
- Raadpleeg regelmatig de website www.airallergy.be, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Twitter account @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
Het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen wordt gecoördineerd door de dienst Mycologie en aerobiologie van Sciensano. Door het dagelijks verstrekken van betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht ondersteunt dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes.
Contactpersonen:
- Ann Packeu, Sciensano: press@sciensano.be of 02 642 54 20
- Emilie Delhaye, Koninklijk Meteorologisch Instituut: info@meteo.be of 0479 62 09 73