Het nationale aerobiologische meetnet AirAllergy van Sciensano kondigt het begin van het stuifmeelseizoen aan: het eerste pollen van het jaar zijn afkomstig van de els en de hazelaar. Het stuifmeelgehalte zal waarschijnlijk stijgen naarmate de weersomstandigheden veranderen. Personen die gevoelig zijn voor het stuifmeel van deze bomen lopen het risico om allergische symptomen te ontwikkelen.
Het pollenseizoen van 2024 begint later, tegen de gebruikelijke trend in
De bloeiwijzen van de els en met name die van de hazelaar, die ook wel „katjes” worden genoemd, zijn al enkele weken waarneembaar.
Het AirAllergy-netwerk van Sciensano informeert de bevolking over opkomende allergenen in de buitenlucht, met name die van de els en de hazelaar. Individuen die allergisch zijn voor dit type stuifmeel lopen het risico allergiesymptomen te ontwikkelen, vooral als ze bijzonder gevoelig zijn of zich in de nabijheid van deze bomen bevinden. Op dit moment blijven de pollenconcentraties van de els en de hazelaar in de lucht nog relatief laag vanwege de lage temperaturen. Deze kunnen bij de gepaste weersomstandigheden snel oplopen met als gevolg dat veel stuifmeelkorrels in de lucht worden verspreid.
„Sinds zondag 28 januari zijn de dagelijks gemeten concentraties regelmatiger geworden en overschrijden ze 40 korrels/m³ lucht. We kunnen de komende weken hogere pieken verwachten. Ook al heeft de laatste vorstperiode ongetwijfeld een deel van de stuifmeelproductie beschadigd, elzen en hazelaars staan nu in volle bloei en hun stuifmeel zal massaal in de lucht vrijkomen over een kortere periode, zodra de omstandigheden voor verspreiding gunstig zijn.”, meldt Astha Tiwari, wetenschappelijke medewerker van de dienst Mycologie en Aerobiologie van Sciensano.
Klimaatverandering: het pollenseizoen wordt intenser en langer
Opvallend is dat het afgelopen pollenseizoen van de els en de hazelaar ongebruikelijk vroeg begon, een fenomeen dat vaker wordt waargenomen ten gevolge van de klimaatverandering. De temperatuurstijging oefent druk uit op de voortplantingscyclus van bomen, wat resulteert in een vroegere en overvloedigere stuifmeelproductie. Het meten van pollenniveaus is een indicator van de klimaateffecten op het milieu, met directe gevolgen voor de volksgezondheid. In de toekomst kunnen mensen vaker worden geconfronteerd met pollenallergieproblemen.
Nieuwe KMI-verwachting voor het risico op elzenpollenallergie
Vorig jaar lanceerde het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) samen met Sciensano verwachtingen voor berken- en grassenpollen. Dit jaar worden de verwachte allergierisico’s voor elzenpollen ook toegevoegd voor heel België op de website van het KMI en op de website van Sciensano (AirAllergy). Via de app van het KMI is een beknopt overzicht ook beschikbaar. Om het allergierisico in te schatten gebruikt het KMI een aangepaste versie voor België van het SILAM-model dat ontwikkeld werd door het Finse Meteorologisch Instituut. Deze verwachtingskaarten kunnen mensen helpen die gevoelig zijn voor deze types pollen om hun behandeling beter in te plannen en om doeltreffender preventiemaatregelen toe te passen.
Wanneer weet je of je last hebt van een allergie?
De klinische symptomen van een stuifmeelallergie zijn zeer uiteenlopend: prikkende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, ademhalingsproblemen, verlies van smaak- en reukzin, jeuk achterin de mond of in de keel.
De symptomen worden gemakkelijk verward met die van andere ziekten, zoals een verkoudheid, een griep of COVID-19. Maar:
- Er is geen incubatietijd voor allergieën. Ze verschijnen van zodra het lichaam wordt blootgesteld aan bepaalde hoeveelheden allergenen.
- Een allergie veroorzaakt geen koorts of spierpijn. Je kunt wel last hebben van een loopneus, hoest, ademhalingsproblemen en vermoeidheid.
- Allergiesymptomen komen voor wanneer je wordt blootgesteld aan allergenen, wat in sommige pollenseizoenen vele weken kan duren. Het hooikoortsseizoen duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In geval van griep of een verkoudheid zijn de symptomen van kortere duur.
Neem in geval van twijfel direct contact op met je arts of allergoloog.
Wat doen in geval van symptomen en hoe de ongemakken beperken?
In deze periode moeten allergische patiënten hun basisbehandeling volgen zoals aanbevolen door hun allergoloog. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico op luchtweginfecties niet te verhogen.
Verder raden we het volgende aan:
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van uw arts
- Draag een mondmasker om de blootstelling via de luchtwegen te beperken
- Reinig uw neus met fysiologisch water
- Draag een (zonne-)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was uw haren regelmatig
- Vermijd fysieke inspanning, vooral tijdens de droogste periodes.
- Gebruik papieren zakdoeken en werp deze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Houd de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Vermijd het toevoegen van irriterende of allergene factoren aan uw omgeving (tabak, huisgeuren, kaarsen, wierook, schoonmaakmiddelen of doe-het-zelfproducten, enz.)
- Raadpleeg regelmatig de website www.airallergy.be, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Twitter account @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
Het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen wordt gecoördineerd door de dienst Mycologie en Aerobiologie van Sciensano. Door het dagelijks verstrekken van betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht ondersteunt dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes