Het nationale aerobiologische meetnet AirAllergy van Sciensano meldt de start van het stuifmeelseizoen. De eerste pollen van het jaar zijn afkomstig van de els en de hazelaar. Naarmate de weersomstandigheden veranderen, wordt een toename van het stuifmeelgehalte verwacht. Mensen die gevoelig zijn voor het stuifmeel van deze bomen kunnen allergische klachten ontwikkelen.
Start van het stuifmeelseizoen in België
De katjes (bloeiwijze) van de els en de hazelaar, de eerste bomen die elk jaar stuifmeel verspreiden, zijn inmiddels zichtbaar. Hiermee markeren ze de start van het pollenseizoen. Het AirAllergy-netwerk van Sciensano waarschuwt voor een mogelijke toename van allergenen in de lucht, afhankelijk van de weersomstandigheden in de komende dagen.
Personen die allergisch zijn voor het stuifmeel van de els en de hazelaar kunnen allergiesymptomen vertonen, vooral als ze erg gevoelig zijn of als ze zich in de buurt van deze bomen bevinden. Momenteel blijven de pollenconcentraties van de allergenen nog relatief laag door het wisselvallige winterweer, maar bij drogere omstandigheden kan het stuifmeel zich sneller en in grotere hoeveelheden verspreiden.
„Dit weekend werd in Brussel een maximale concentratie van 13 pollen/m³ lucht gemeten, wat de regelmatige aanwezigheid van elzen- en hazelaarpollen bevestigt. De komende dagen zullen we zien hoe de pollenconcentraties zich ontwikkelen.” zegt Astha Tiwari, wetenschappelijke medewerkster van de dienst Mycologie en Aerobiologie van Sciensano. “De weersomstandigheden spelen daarbij een cruciale rol. We houden de situatie nauwlettend in de gaten en blijven de bevolking informeren. Het advies aan mensen met een pollenallergie is om alert te zijn, vooral op droge en winderige dagen, wanneer stuifmeel zich gemakkelijker door de lucht verspreidt.”
Klimaatverandering beïnvloedt het pollenseizoen: vroeger, langer en intenser
Klimaatverandering speelt een belangrijke rol in de verschuiving van het pollenseizoen. Hoewel een vroege start in het verleden al enkele keren werd waargenomen, lijkt het door de opwarming van de aarde een steeds vaker terugkerend fenomeen te worden. De temperatuurstijging beïnvloedt de voortplantingscyclus van bomen, waarvan stuifmeel een essentieel onderdeel is.
“Het meten van de pollenniveaus is niet alleen een manier om allergenen in de lucht te monitoren, maar ook een indicator van de effecten van klimaatverandering op het milieu.” legt Astha Tiwari uit. “Helaas heeft dit directe gevolgen voor de volksgezondheid. We zien dat bomen zoals de els en de hazelaar de laatste decennia meer en vroeger pollen produceren, wat allergieën verergert.”
De impact hiervan is tweeledig: een langere blootstelling aan allergenen door de vervroegde start en verlenging van het pollenseizoen en een grotere hoeveelheid pollen, wat voor intensere allergieën zorgt bij gevoelige personen.
“In de toekomst verwachten we dat pollenallergieën een steeds groter probleem worden.” concludeert Tiwari. “De veranderingen in het klimaat hebben niet alleen ecologische gevolgen, maar stellen ook de gezondheidszorg voor nieuwe uitdagingen.”
Wanneer weet je of je last hebt van een allergie?
De klinische symptomen van een stuifmeelallergie zijn zeer uiteenlopend: prikkende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, ademhalingsproblemen, verlies van smaak- en reukzin, jeuk achterin de mond of in de keel.
De symptomen worden gemakkelijk verward met die van andere ziekten, zoals een verkoudheid, een griep of COVID-19. Maar:
- Er is geen incubatietijd voor allergieën. Ze verschijnen van zodra het lichaam wordt blootgesteld aan bepaalde hoeveelheden allergenen.
- Een allergie veroorzaakt geen koorts of spierpijn. Je kunt wel last hebben van een loopneus, hoest, ademhalingsproblemen en vermoeidheid.
- Allergiesymptomen komen voor wanneer je wordt blootgesteld aan allergenen, wat in sommige pollenseizoenen vele weken kan duren. Het hooikoortsseizoen duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In geval van griep of een verkoudheid zijn de symptomen van kortere duur.
Neem in geval van twijfel direct contact op met je arts of allergoloog.
Wat doen in geval van symptomen en hoe de ongemakken beperken?
In deze periode moeten allergische patiënten hun basisbehandeling volgen zoals aanbevolen door hun allergoloog. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico op luchtweginfecties niet te verhogen.
Verder raden we het volgende aan:
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van uw arts
- Draag een mondmasker om de blootstelling via de luchtwegen te beperken
- Reinig uw neus met fysiologisch water
- Draag een (zonne-)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was uw haren regelmatig
- Vermijd fysieke inspanning, vooral tijdens de droogste periodes.
- Gebruik papieren zakdoeken en werp deze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Houd de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Vermijd het toevoegen van irriterende of allergene factoren aan uw omgeving (tabak, huisgeuren, kaarsen, wierook, schoonmaakmiddelen of doe-het-zelfproducten, enz.)
- Raadpleeg regelmatig de website www.airallergy.be, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Bluesky account @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
Het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen wordt gecoördineerd door de dienst Mycologie en Aerobiologie van Sciensano. Door het dagelijks verstrekken van betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht ondersteunt dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes