Sinds het begin van het jaar zijn er meer dan 800 meldingen van vermoedelijke tijgermuggen binnengekomen via het burgerwetenschapsplatform MuggenSurveillance, een stijging van meer dan 100 meldingen ten opzichte van vorig jaar. Bij dertien meldingen bleek het om een tijgermug te gaan. Deze cijfers tonen aan dat burgers zich meer bewust zijn van en deelnemen aan surveillance-inspanningen.
Dankzij de actieve bijdrage van burgers zijn sinds 21 mei 2024 op negen verschillende locaties tijgermuggen aangetroffen. Er zijn zes nieuwe locaties : Boom, Humbeek, Gent en Schelle in Vlaanderen, Verviers in Wallonië en Sint-Joost-ten-Node in Brussel. Daarnaast zijn er opnieuw tijgermuggen gesignaleerd in Wilrijk, Kessel-Lo en Wolfsdonk. De meldingen van tijgermuggen in vier van de zes nieuwe locaties werden tijdens de eerste drie maanden van het seizoen gemaakt, wat opmerkelijk is aangezien de piek van meldingen normaal plaatsvindt in augustus en september.
Bevestiging van overwintering
Naast de meldingen op nieuwe locaties, is er aan het begin van het muggenseizoen onderzoek gedaan naar de overwintering van tijgermuggen. Dit jaar is overwintering bevestigd op drie nieuwe locaties: Ath, Puurs-Sint-Amands en Kessel-Lo. Samen met de bevestigingen van vorig jaar in Wilrijk en Lebbeke, zijn er nu vijf locaties in België waar de tijgermug overwintert. Dit inzicht in het overwinteringsgedrag is essentieel voor risicobeoordelingen en het aanpassen van bestrijdingsstrategieën tegen deze invasieve soort.
Volgens Isra Deblauwe, entomoloog bij het ITG, zijn deze resultaten niet onverwacht. “In 2023 verzamelden we larven uit verschillende tuinen op elk van deze locaties, wat duidt op een groeiende tijgermuggenpopulatie. De ongewoon warme winter stimuleerde de overleving van overwinterende eitjes nog verder.” Isra Deblauwe benadrukt het belang van meldingen : “Hoewel tijgermuggen waarschijnlijk op meer plekken hebben overwinterd, konden we door beperkte middelen slechts een paar geselecteerde locaties actief monitoren. Daarom roepen we burgers op om ook in reeds bekende gebieden meldingen te blijven doen. Dit helpt ons bij het evalueren van de overwintering en het in kaart brengen van de verspreiding.”
De cruciale rol van burgers
Sciensano en het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen benadrukken het belang van meldingen door burgers voor het monitoren van de introductie en verspreiding van tijgermuggen in België. Elke melding laat wetenschappers toe om snel de situatie te beoordelen en actie te ondernemen, indien nodig, in de getroffen gebieden. Burgers worden aangemoedigd om potentiële waarnemingen van tijgermuggen te blijven melden via de MuggenSurveillance website en app (beschikbaar voor Android en Apple). Daarnaast is het essentieel om stilstaand water – een ideale broedplaats voor muggen – te vermijden in eigen omgeving om de overleving en verdere verspreiding van de tijgermug te voorkomen.
Javiera Rebolledo Romero, epidemioloog bij Sciensano, zegt: “De betrokkenheid van burgers bij het monitoren van tijgermuggen is zeer belangrijk. Hun bijdrage heeft het mogelijk gemaakt om tijdig nieuwe locaties met tijgermuggenactiviteit te ontdekken. Het grote aantal meldingen en de recente waarnemingen tonen duidelijk de belangrijke rol aan die burgers spelen in het toezicht op deze invasieve soort in België. We moedigen iedereen aan om waakzaam te blijven en waarnemingen van tijgermuggen te blijven melden. Samen kunnen we onze inspanningen versterken om hun vestiging in België zo goed mogelijk op te volgen en te vertragen.”
Het MEMO+-project is een samenwerking tussen Sciensano, het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) en Barcoding Facility for Organisms and Tissues of Policy Concern (BopCo) voor de moleculaire identificatie van de verzamelde exotische steekmuggen. Het is gefinancierd door de federale en regionale overheden via het Nationaal Actieplan Leefmilieu-Gezondheid (NEHAP).
Contact
- Sciensano voor het burgerplatform: press@sciensano.be ou +32 2 642 54 20
- Het ITG voor de actieve surveillance: cmaerivoet@itg.be ou +32 488 25 49 72.