AIRPOLLUTION_EXPOSURE - Ademhalingsgezondheid van kinderen en luchtvervuiling

De slechte luchtkwaliteit, onder meer de hoge concentraties fijnstof, ozon en stikstofoxiden, vormt een ernstige bedreiging voor volksgezondheid en in het bijzonder voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen (cf. jonge kinderen). De monitoring van de blootstelling, de gevolgen en de gevoeligheid in kindercohorten met behulp van biomerkers kan helpen om het complexe verband tussen oorzaak en gevolg te begrijpen en is ook van cruciaal belang voor de doelstellingen van volksgezondheidsbeheer en -beleid en activiteiten van primaire preventie. De meest gebruikte bron van biomerkers is serum, maar daarvoor moet bloed worden afgenomen, hetgeen om ethische en praktische redenen niet haalbaar is in de meeste epidemiologische studies met jonge kinderen. Daarom is het gebruik van biomerkers gemeten in niet-invasieve lichaamsvloeistoffen een noodzakelijk alternatief voor de monitoring van de respiratoire gezondheid bij kinderen. 
 
Er zijn verschillende soorten biomerkers, waaronder eiwitten, genetische varianten en epigenetische veranderingen. Zoals de literatuur vermeldt, werden meerdere eiwitten onderzocht om de integriteit te beoordelen van het diepe longepitheel, dat een spiegel is voor de gezondheid van de luchtwegen. De meeste werden gemeten in serum. Tot dusver zijn in geen enkele studie eiwit-biomerkers in urine van jonge kinderen gebruikt om de integriteit van het diepe longepitheel te beoordelen omdat er geen waardevol eiwit bekend is dat het verstorende effect kan meten voor aanpassing van variaties in diurese en renale verwerking van eiwitten. Sommige studies hebben genetische polymorfismen in verband gebracht met de ontwikkeling van overgevoeligheidsreacties of ademhalingsziekten. Weinig prospectieve studies hebben onderzocht hoe epigenetica onder invloed van de blootstelling aan het milieu de gezondheidsrespons beïnvloedt, waarbij differentieel gemethyleerde genen of differentieel tot expressie gebrachte miRNA’s worden aangetoond na blootstelling aan luchtverontreiniging. Niet veel studies onderzoeken de combinatie van deze 3 types biomerkers. In toekomstige biomonitoringstudies zouden alle eiwit-, genetische en epigenetische aspecten geïntegreerd moeten worden om het gebruik van potentiële gezondheidsbiomerkers, aangetroffen in niet-invasieve stalen, te optimaliseren en aldus het potentiële risico op ademhalingsstoornissen voor de (subgroepen van de) bevolking te verminderen.   

Het belangrijkste doel van dit project is om waardevolle, specifieke biomerkers te selecteren (eiwit, genetische varianten en epigenetische veranderingen) in niet-invasieve stalen (speeksel en urine) en om deze set biomerkers te gebruiken voor de monitoring van de gezondheid van, schade aan of ontsteking van de luchtwegen en de gevolgen van luchtvervuiling bij jonge kinderen (RESPIKID). Dit zal de ontbrekende wetenschappelijke kennis opleveren die nodig is voor de voorbereiding, implementatie en evaluatie van het federale beleid/de federale strategieën.  Om deze hypothese en de haalbaarheid ervan te onderzoeken, is een proefmonitoring voorgesteld (PMOLLUGENIX). Via deze pilootstudie wordt een geïntegreerde monitoringstudie met behulp van de geselecteerde set van eiwit-, genetische en epigenetische biomerkers voorgesteld, evenals de identificatie van de knelpunten bij het uitvoeren van dit type veldonderzoek. Op deze manier kan de haalbaarheid van een toekomstige grootschalige, epidemiologische studie worden beoordeeld.