In het kort
Het Europese Shamisen-project heeft als doel lessen te trekken uit de ongevallen in Tsjernobyl en Fukushima en andere belangrijke nucleaire ongelukken over de hele wereld. Zo kunnen aanbevelingen worden gedaan voor onmiddellijke en langetermijnreacties op ioniserende stralingsongevallen die vooral gericht zijn op de noden van de getroffen bevolkingen en het minimaliseren van onnodige angst.
Projectbeschrijving
Nucleaire noodsituaties, zoals in Tsjernobyl en Fukushima hebben plaatsgevonden, hebben ertoe geleid dat veel mensen aan ioniserende straling werden blootgesteld. Daarnaast hebben ze ernstige en voortdurende veranderingen veroorzaakt in de levens van de bevolkingsgroepen die door de fall-out werden getroffen, zowel direct (reddings- en herstelwerkers, geëvacueerde personen, personen die leven in gebieden waar dosisreductiemaatregelen zijn genomen) als indirect (personen die in minder besmette gebieden leven).
Strategieën voor paraatheid en surveillance moeten inspelen op de behoefte van de maatschappij aan nauwkeurige informatie over doses en gezondheidseffecten en een follow-upsysteem bieden waarmee de getroffen bevolking voelt en weet dat de straling en de mogelijke effecten ervan goed onder controle zijn. Surveillanceprogramma’s schuiven ethische problemen en uitdagingen naar voren die moeten worden aangepakt. Maar: hoewel de getroffen populaties dit als gunstig kunnen beschouwen in termen van gezondheidsbewaking en zorg, kan de surveillance ook onnodige angst bij populaties teweegbrengen. Omgekeerd kunnen personen van wie de dosisniveaus geen bijzonder medisch toezicht behoeven, psychologische gevolgen ervaren als ze niet in het surveillanceprogramma zijn opgenomen. Er zijn op dit moment geen gevestigde, uitgebreide strategieën voor paraatheid en gezondheidssurveillance met betrekking tot stralingsongevallen. Dit benadrukt de duidelijke behoefte om lessen te trekken uit ervaringen in het verleden en maatregelen te voorzien die de getroffen populaties in hun follow-up betrekken, zodat ze hun situatie beter kunnen beheren.
Op deze basis werd het project gelanceerd. Het algemene doel is te bouwen op de lessen getrokken uit de ervaringen met populaties die getroffen werden door Tsjernobyl, Fukushima en andere nucleaire noodsituaties en aanbevelingen te ontwikkelen voor medische en gezondheidssurveillance van populaties getroffen door vroegere en toekomstige stralingsongevallen.