In het kort
Tropaanalkaloïden (TA’s) zijn moleculen die van nature voorkomen in bepaalde plantenfamilies (bijv. Solanaceae of nachtschade) en waarvan sommige voor medicinale doeleinden worden gebruikt. Als gevolg van het gezamenlijk oogsten van het onkruid met landbouwproducten, kunnen TA’s uiteindelijk in voedsel terechtkomen. Aangezien deze moleculen verschillende toxicologische effecten op de mens kunnen hebben, moet de verontreiniging van levensmiddelen worden aangepakt. In dit project bepalen we de blootstelling aan TA’s en de risico’s voor de Belgische bevolking. Daarnaast willen we nagaan of landbouwfactoren al dan niet een effect hebben op voedselverontreiniging met TA’s.
Projectbeschrijving
Het TROPAL project verzamelt representatieve gegevens over het voorkomen van tropaanalkaloïden (TA’s) in voedingsmiddelen die beschikbaar zijn op de Belgische markt. Hiervoor ontwikkelen we een nieuwe, gevoelige vloeistofchromatografie — tandem massaspectrometrie (LC-MS/MS) methode voor de kwantificering van TA’s in een verscheidenheid aan voedingsmatrices.
Met de aldus verkregen gegevens kunnen we de huidige gegevens aangaande het voorkomen van TA’s in voedingsmiddelen aanvullen en de risico’s beoordelen van de inname van verontreinigde voedingsmiddelen voor de Belgische bevolking.
In het kader van dit project bestuderen we een verband tussen de landbouwfactoren en de TA verontreiniging om mogelijke beïnvloedende factoren te bepalen. Dit geeft ons een beter inzicht in het effect van landbouwpraktijken op de aanwezigheid en gehalten van TA’s in voedsel en hoe dit de gezondheid van de mens kan beïnvloeden.
Resultaten
Tijdens het TROPAL project werden twee UHPLC-MS/MS analytische methoden ontwikkeld en gevalideerd om de TA’s, atropine en scopolamine, snel en eenvoudige te kwantificeren in negen voedingsmatrices met kwantificatielimieten tussen 0,5 en 2,5 µg/kg. Op de Belgische markt werden in totaal 538 voedingsstalen verzameld volgens een goed ontworpen representatief staalnamenplan. De resultaten toonden aan dat atropine en scopolamine voorkomen met de hoogste frequentie in voedingssupplementen, gevolgd door specerijen en graanproducten. Atropine kwam het frequentste voor in stalen en kwam in hogere hoeveelheden voor in positieve stalen in vergelijking met scopolamine. De hoogste gemiddelde en P95 acute blootstelling aan de individuele TA’s, atropine en scopolamine, via de voeding werd gevonden bij kinderen. Een enquête voor landbouwers werd gebruikt als één van de middelen om de relatie tussen landbouwfactoren en TA besmetting van voedsel te bestuderen. De resultaten van deze enquête zijn te vinden in 
de brochure over Datura in Belgie
