Campylobacter

Campylobacter is een belangrijke bacteriële oorzaak van maag-en darmontstekingen bij mensen. Campylobacter komt voor in darmen van dieren en wordt voornamelijk overgedragen via de voeding. 

Wat is Campylobacter?

Campylobacter is een bacterie die voorkomt bij heel wat diersoorten. Er bestaan verschillende (15) soorten Campylobacter, waarvan C. jejuni en C. coli de meest voorkomende zijn. Overdracht van deze bacterie kan gebeuren via de consumptie van voedingsmiddelen besmet met de bacterie of via direct contact met dieren. Het merendeel van deze infecties wordt veroorzaakt door pluimvee, meer bepaald door het eten van kippenvlees dat onvoldoende verhit werd. De bacterie kan echter ook voorkomen in rauwe melk en rauwe melkproducten. 

Symptomen

De symptomen van een Campylobacter-infectie ontstaan 1 tot 5 dag(en) na besmetting:

  • maagkrampen
  • diarree 
  • spierpijn
  • hoofdpijn
  • koorts
  • misselijkheid.

Deze klachten verdwijnen spontaan na 7 tot 10 dagen. In zeldzame gevallen kunnen complicaties optreden zoals het Guillain-Barré syndroom (aandoening van het zenuwstelsel) en gewrichtsproblemen.

Transmissie

De belangrijkste oorzaken van een Campylobacter-infectie zijn een onvolledige garing en verkeerde bewaring van voedsel, maar ook een gebrekkige hygiëne.

De Campylobacter-bacterie wordt via orale weg op de mens overgedragen:

  • vooral door het eten van rauw of te weinig gegaard voedsel afkomstig van besmette dieren (gevogelte, rauwe melkproducten)
  • soms door het eten van voedsel dat besmet is met de ontlasting van een besmet dier (fruit, groenten, salades)
  • indirect door het eten van gezonde voeding die besmet werd door een ander voedingsmiddel of door water.

In zeldzame gevallen kan Campylobacter ook worden overgedragen:

  • door interhumane besmetting (i.e. tussen mensen onderling) via fecaal-orale weg (voorbeeld: een besmet persoon bereidt eten zonder eerst de handen te wassen na toiletbezoek)
  • door direct of indirect contact met een besmet dier (voornamelijk pluimvee, maar ook huisdieren of gezelschapsdieren).

Preventie

Campylobacter is een bacterie die vooral wordt overgebracht langs orale weg via de voeding. Om transmissie te voorkomen, moeten de hygiënische voorschriften strikt worden gevolgd, met name bij het bereiden, garen en bewaren van voedsel.

  • Was en reinig:
    • was de handen na toiletbezoek
    • was de handen vóór het koken
    • was de handen na het verwerken van risicovoedsel (rauw vlees)
    • reinig het werkvlak waarop en het keukengerei waarmee het risicovoedsel werd bereid 
    • was groenten en fruit grondig
    • maak de koelkast regelmatig schoon (1 keer per maand)
    • was de handen na contact met dieren die drager van Campylobacter kunnen zijn.
  • Kook op een correcte manier:
    • laat vlees goed garen (minstens 65°C gedurende 5 tot 6 minuten)
    • gebruik geen rauwe melk of producten gemaakt van rauwe melk (boter, kaas).
  • Bewaar zo koel mogelijk:
    • leg voeding na het aankopen zo snel mogelijk in de koelkast (4°C)
    • laat voedsel in de koelkast of in de magnetron ontdooien (niet op omgevingstemperatuur).
  • Houd rauwe voeding apart van bereide voeding:
    • gebruik voor het versnijden van vlees een andere snijplank
    • gebruik voor het versnijden van vlees een ander mes
    • houd rauw vlees apart van ander voedsel, in je boodschappentas en in de koelkast, om kruisbesmetting te vermijden.

Diagnose

Een arts neemt een staal van de stoelgang van de patiënt en stuurt dit naar een laboratorium voor een kweek (coprokweek). Als de Campylobacter-bacterie in de stoelgang wordt geïsoleerd, is de diagnose van een Campylobacter-infectie bevestigd.

Risicogroepen

Iedereen kan een Campylobacter-infectie krijgen, maar bij sommige kwetsbare of zwakke mensen kan de ziekte verergeren als gevolg van uitdroging. Deze zijn: 

  • jonge kinderen
  • ouderen
  • immuungedeprimeerde personen.

Behandeling

Campylobacter-infecties zijn meestal goedaardige ziekten waarvoor geen bijzondere behandeling is vereist. Men moet wel goed opletten dat men voldoende vocht opneemt door veel water te drinken.

Sciensano draagt bij tot de epidemiologische surveillance van Campylobacter in België. We werken hiervoor samen met de laboratoria en de regionale autoriteiten.

Verschillende diensten van Sciensano zijn betrokken bij tot de epidemiologische surveillance van Campylobacter in België.

QR code

QR code for this page URL

Contacten

Peergereviewde publicaties

Er zijn momenteel geen wetenschappelijke publicaties gekoppeld aan dit gezondheidsonderwerp

Evenementen

Er zijn momenteel geen evenementen gekoppeld aan dit gezondheidsonderwerp

Andere informatiebronnen

Er zijn momenteel geen externe links gekoppeld aan dit gezondheidsthema

In de media

Er zijn momenteel geen media gekoppeld aan dit gezondheidsonderwerp