Het nationaal aerobiologisch surveillancenetwerk van Sciensano kondigt de start van het stuifmeelseizoen van de els en de hazelaar aan. Het aantal stuifmeelkorrels van deze bomen is de laatste dagen aanzienlijk toegenomen, waardoor een risicoperiode start voor personen die gevoelig zijn voor dit stuifmeel, en in sommige gevallen ook voor personen met een berkenpollenallergie.
Zachtere temperaturen zorgen voor een eerste pollenpiek
In vergelijking met vorig jaar doken voor de mensen met pollenallergie dit jaar de eerste symptomen veel later op, zelfs al is de start van dit pollenseizoen eigenlijk redelijk gemiddeld. Tijdens de maand januari bleven de temperaturen redelijk laag en kregen we ook te maken met winterse neerslag, wat ervoor gezorgd heeft dat de els en hazelaar hun stuifmeel nog niet in de lucht konden verspreiden. De katjes van deze bomen, de mannelijke bloemwijzen die pollenkorrels produceren, waren al zichtbaar eind december. Toch heeft het tot 9 februari 2019 geduurd eer we een eerste piek van 125 pollenkorrels/m³ konden waarnemen, wat dus een risico vormt voor mensen die gevoelig zijn aan dit type van stuifmeel. De komende weken kunnen meerdere pieken met verhoogde stuifmeelconcentraties verwacht worden, aangezien deze bomen hun bloeiperiode in principe verder zetten tot ongeveer midden maart.
Zal dit jaar milder zijn dan 2018 voor allergielijders?
Net zoals het weer niet voor het komende jaar voorspeld kan worden, is het nog niet mogelijk om de stuifmeelconcentraties voor 2019 te voorspellen. Gedurende het hele jaar volgen de pollengolven elkaar op, zoals de pollenkalender op www.airallergy.be illustreert. Het grootste deel van de bomen geeft zijn stuifmeel vrij aan het einde van de winter en in de lente. De els en de hazelaar zijn de eersten op rij: zij geven al stuifmeelkorrels vrij voordat de eerste bladeren verschijnen. De stuifmeelkorrels van de berk, die beschouwd wordt als de meest allergieverwekkende boomsoort in België, maken normaal gezien hun opwachting tussen maart en april. Vervolgens volgt het lange stuifmeelseizoen van de grassen (van mei tot juli), ook wel het „hooikoortsseizoen” genoemd. Eén op de tien Belgen lijdt aan hooikoorts.
Van jaar tot jaar kunnen verschuivingen van enkele dagen tot enkele weken optreden. Ook de jaarlijks ingezamelde pollenconcentraties zijn zeer variabel. Op het moment dat de bloeiwijzen rijp zijn en klaar om hun stuifmeel in de lucht te verspreiden, spelen de weersomstandigheden een belangrijke rol. Terwijl wind en milde temperaturen de verspreiding van het stuifmeel bevorderen, zorgt regenweer ervoor dat pollen neerslaat waardoor de concentraties afnemen. Maar sommige bomen hebben eveneens meerdere jaren nodig om voldoende energie op te slaan alvorens grote hoeveelheden stuifmeel te kunnen produceren. Deze pollenrijke jaren, zoals het geval was voor enkele boomsoorten in 2018, kennen een cyclus van 2 tot 5 jaar. Dit jaar zou dus in principe een minder zwaar jaar moeten zijn voor personen met een allergie voor els, hazelaar of berk.
Wat te doen in geval van symptomen?
Een stuifmeelallergie is een chronische ziekte waarbij de diagnose moet gesteld worden door een dokter. De symptomen zijn gemakkelijk te verwarren met deze van andere ziektes (verkoudheid enz.) en het fenomeen kan complex worden in geval van polyallergieën (bv. allergie voor zowel berk als gras) of kruisallergieën. In dit laatste geval is het mogelijk dat personen met een berkenpollenallergie reeds symptomen vertonen in het begin van het jaar omwille van de gelijkenissen die er bestaan tussen de verschillende pollentypes. De els, de hazelaar en de berk behoren immers allemaal tot éénzelfde familie nl. de berkenfamilie of Betulaceae.
De typische klinische symptomen zijn:
- Prikkelende, jeukende, tranende en rode ogen
- Niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, verlies van smaak- en reukzin, lopende neus, en in sommige gevallen jeuk achterin de mond of in de keel
Hoe de ongemakken beperken en niesbuien verlichten?
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van uw arts
- Reinig uw neus met fysiologisch water
- Vermijd inspanning en sportieve activiteit in de buitenlucht
- Draag een (zonne-)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was uw haren voor u gaat slapen
- Gebruik papieren zakdoeken en werp deze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Houdt de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Raadpleeg regelmatig de website www.airallergy.be, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Twitter account @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Meer info?
Marijke Hendrickx (NL): +32 2 642 55 09
Lucie Hoebeke (FR): +32 2 642 56 33
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
Het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen wordt gecoördineerd door de dienst Mycologie en aerobiologie van Sciensano. Door het dagelijks verstrekken van betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht ondersteunt dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes.