In het kort
Be-MOMO in woonzorgcentra (WZC) is de surveillance van sterfte door alle oorzaken onder bewoners van WZC in België, zowel op nationaal als gewestelijk niveau. Deze surveillance wordt wekelijks verricht en kan nagenoeg realtime ongewone sterfte onder WZC-bewoners en de rest van de bevolking opsporen en kwantificeren, d.w.z. oversterfte die het gevolg kan zijn van een epidemie of van extreme milieu- of weersomstandigheden.
Projectbeschrijving
Be-MOMO in WZC is de surveillance van sterfte door alle oorzaken onder bewoners van WZC in België.
In 2020 bracht de COVID-19-pandemie de aanzienlijke kwetsbaarheden binnen residentiële instellingen, in het bijzonder woonzorgcentra, aan het licht. Uit de epidemiologische surveillance van de COVID-19-mortaliteit bleek dat de bewoners van WZC twee derde van de COVID-19-gerelateerde sterfgevallen tijdens de eerste golf vertegenwoordigden.
Vanwege hun hoge leeftijd, kwetsbaarheid en comorbiditeit zijn deze bewoners bijzonder vatbaar voor luchtweginfecties. Het leven in gemeenschap verhoogt ook het risico op de overdracht van bacteriën en virussen binnen WZC. Bovendien vergrijst onze bevolking en zal zij te maken krijgen met een aantal uitdagingen op het gebied van de volksgezondheid zoals de klimaatverandering, die leidt tot een toenemend aantal hittegolven.
Samenwerking tussen Sciensano’s team van Be-MOMO en Statbel tijdens de COVID-19-pandemie leidde tot het idee van Be-MOMO in WZC. Statbel identificeert elke week de bewoners van WZC in de gegevens over sterfte door alle oorzaken en stuurt de nodige data naar Sciensano.
Het Be-MOMO-model
Het statistische model Be-MOMO, ontwikkeld vanaf 2004, is toegepast op sterftecijfers onder bewoners van WZC. Binnen het concept van syndroomsurveillance kan de Belgian Mortality Monitoring (Be-MOMO) nagenoeg realtime oversterfte opsporen en kwantificeren die het gevolg kan zijn van een epidemie zoals griep of van extreme milieu- of weersomstandigheden zoals koude- of hittegolven en ozon- of fijnstofpieken.
Vroegtijdige waarschuwing en oversterfte
De dienst Epidemiologie van infectieziekten van Sciensano analyseert de sterftecijfers van bewoners van WZC. De cijfers worden wekelijks door Statbel verstrekt. Het surveillancemodel van de sterfte is ontworpen als een instrument voor de snelle opsporing en kwantificering van statistisch significante oversterfte. We bepalen de oversterfte door het aantal waargenomen sterfgevallen te vergelijken met het aantal verwachte sterfgevallen op basis van de sterfte in de voorgaande vijf jaar. De oversterfte wordt berekend per leeftijdsgroep, geslacht en gewest. Wanneer de situatie dit vereist, stuurt Be-MOMO een waarschuwing naar de autoriteiten.
Volg Be-MOMO via Epistat of ga naar de website van Sciensano voor meer informatie.
Voor een gedetailleerder overzicht van de surveillance verwijzen wij naar ons protocol.
Resultaten
De resultaten worden gerapporteerd in Sciensano’s wekelijks bulletin acute luchtweginfecties.
Projectonderzoekers van Sciensano
Diensten die aan dit project werken
Partners
