Jodium

Last updated on 7-7-2025 by Thérésa Lebacq

Waarom bestuderen we de inname van jodium?

  • Jodium is een essentieel micronutriënt en een belangrijk bestanddeel van het schildklierhormoon, dat een belangrijke regulator is van veel stofwisselingsprocessen. Bij uitbreiding speelt jodium een belangrijke rol bij het moduleren van de basale stofwisseling, het reguleren van de lichaamstemperatuur en bij groei, neurologische ontwikkeling en cognitieve functies.
  • Jodium komt in twee vormen voor in voeding: jodide (I-) en jodaat (IO3-). Het is van nature aanwezig in zowel dierlijke als plantaardige bronnen zoals zuivel, vis, eieren, granen en graanproducten en verrijkt zout.  
  • Omdat jodiumtekort een volksgezondheidsprobleem is, wordt in België keukenzout verrijkt met jodium. Jodiumhoudend zout wordt door de Hoge Gezondheidsraad aanbevolen als vervanging voor gewoon keukenzout, als extra bron van jodium. Het wordt echter niet aanbevolen om extra zout te consumeren om de jodiumstatus te verbeteren, vanwege de negatieve gevolgen van een overmatige zoutinname. 
  • Vooral bij zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en jonge kinderen is een tekort aan jodium een veelvoorkomend probleem. Een onvoldoende jodiuminname kan leiden tot verminderde cognitieve en fysieke ontwikkeling bij kinderen, vermoeidheid, mentale achterstand, gewichtstoename en stofwisselingsstoornissen bij volwassenen. De Belgische Hoge Gezondheidsraad stelt dat een gezonde en gevarieerde voeding met gejodeerd zout en met gejodeerd zout geproduceerde producten, zoals brood, voldoende jodium levert. Daarom worden supplementen niet aanbevolen voor de algemene bevolking. Voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, wordt echter een dagelijkse dosis tussen 50 en 100 µg/dag aanbevolen.
  • Hoewel jodiumtekort een wijdverbreid probleem is, vooral bij zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, is het belangrijk op te merken dat overmatige inname van jodium, vooral via supplementen, nadelige gevolgen kan hebben, zoals schildklierafwijkingen, zoals struma. Het opvolgen van de inname is essentieel om een balans te vinden tussen voldoende en veilig..

 

Hoe bestuderen we het?

  • De prevalentie van onvoldoende jodiuminname uit voeding en uit voeding en supplementen samen werd geschat als het percentage personen met een gemiddelde jodiuminname onder de normen die zijn vastgesteld door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA): 90 µg/dag voor kinderen, 120 tot 130 µg/dag voor adolescenten, afhankelijk van leeftijd en 150 µg/dag voor volwassenen van 18 jaar en ouder. 
  • De prevalentie van overmatige jodiuminname wordt berekend door de inname van jodium uit voeding en uit voeding en supplementen te vergelijken met de door EFSA vastgestelde normen: tussen 200 en 300 µg/dag voor kinderen, afhankelijk van de leeftijd, tussen 450 en 500 µg/dag voor adolescenten, afhankelijk van de leeftijd, en 600 µg/dag voor volwassenen van 18 jaar en ouder.
  • De gebruikelijke inname van jodium werd geanalyseerd met het programma SPADE®. Een gedetailleerde beschrijving van de methodologie voor het afleiden van de gemiddelde inname van jodium, het type normen dat werd gebruikt en de volgens leeftijd en geslacht specifieke waarden van deze normen is hier te vinden.
  • Vanwege statistische beperkingen kunnen de resultaten van jodium niet volgens opleidingsniveau of regio worden gepresenteerd.
  • Alleen de inname van jodium aanwezig in voedingsmiddelen kon worden beoordeeld, maar niet de inname van jodium door het gebruik van jodiumhoudend zout dat tijdens het koken of aan tafel wordt toegevoegd. Daarom zijn de resultaten voor jodium een onderschatting van de werkelijke inname. 

BELANGRIJKSTE RESULTATEN

De gemiddelde inname van jodium uit voeding in de bevolking is 104 µg/dag en stijgt naar 109 µg/dag als voeding en supplementen in rekening worden gebracht
0,2% van de Belgische bevolking loopt risico op een overmatige inname van jodium via voeding en supplementen. 
De gemiddelde inname van jodium uit voeding daalde van 145 µg/dag in 2014-2015 tot 103 µg/dag in 2022-2023
Melk, melkproducten en plantaardige alternatieven (27%) en granen en graanproducten (22%) leveren de grootste bijdrage aan de jodiuminname
Jodiumhoudende supplementen dragen 3% bij aan de totale jodiuminname

Percentage van de bevolking dat een jodiumhoudend supplement gebruikt

  • 5% van de Belgische bevolking van 3 jaar en ouder gebruikt een jodiumhoudend supplement.

Volgens geslacht

Gemiddelde inname van jodium (µg/dag) in de bevolking van 3 jaar en ouder, volgens geslacht, België: 2022-2023

  • Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status. 
  • Resultaten zijn gebaseerd op normen voor voeding gedefinieerd als voldoende inname en bovengrens van inname.
  • De gemiddelde inname van jodium uit voeding is 104 µg/dag en stijgt naar 109 µg/dag als voeding en supplementen in rekening worden gebracht.  
  • Mannen hebben een hogere gemiddelde inname van jodium uit voeding (114 µg/dag) dan vrouwen (94 µg/dag). Wanneer supplementen worden meegerekend, houdt dit patroon stand, met innames van 116 en 102 µg/dag voor respectievelijk mannen en vrouwen. 

Onvoldoende (A) en overmatige (B) jodiuminname bij de bevolking van 3 jaar en ouder, volgens geslacht, België: 2022-2023

A. Onvoldoende inname van jodium

  • Op basis van de resultaten kan niet bevestigd worden dat de inname van jodium uit voeding en uit voeding en supplementen voldoende is. Daarom kan een onvoldoende inname niet worden uitgesloten.   

B. Overmatige inname van jodium

  • Het percentage van de bevolking met een overmatige inname van jodium uit voeding is 0,1%. Dit percentage is 0,1% bij mannen en bijna nul bij vrouwen.  
  • Als rekening wordt gehouden met de jodiuminname uit supplementen, heeft 0,2% van de totale bevolking een te hoge jodiuminname. In dit geval heeft 0,2% van de vrouwen en 0,1% van de mannen een te hoge inname.

Volgens leeftijd

Gemiddelde inname van jodium (µg/dag) in de bevolking van 3 jaar en ouder, volgens leeftijd, België: 2022-2023

  • Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status. 
  • Resultaten zijn gebaseerd op normen voor voeding gedefinieerd als voldoende inname en bovengrens van inname.
  • Oudere volwassenen (65 jaar en ouder) omvatten geen personen die in zorginstellingen verblijven, personen die in het ziekenhuis liggen of personen die aanzienlijke hulp nodig zouden gehad hebben tijdens de interviews (bv. mensen met cognitieve beperkingen).
  • De gemiddelde inname van jodium uit voeding neemt toe met de leeftijd, van 97 µg/dag bij kinderen tot 110 µg/dag bij volwassenen van 65 jaar en ouder.     
  • Als we kijken naar de jodiuminname uit voeding en supplementen, is dit patroon hetzelfde, met jodiuminnames van 98 µg/dag tot 113 µg/dag voor respectievelijk kinderen en volwassenen van 65 jaar en ouder.

Onvoldoende(A) en overmatige (B) inname van jodium bij de bevolking van 3 jaar en ouder, volgens leeftijd, België: 2022-2023

A. Onvoldoende inname van jodium

  • Op basis van de resultaten kan niet bevestigd worden dat de inname van jodium uit voeding en uit voeding en supplementen voldoende is. Daarom kan een onvoldoende inname niet worden uitgesloten. Dit geldt voor alle leeftijdsgroepen, met uitzondering van jongens van 3 tot 9 jaar en 10-12 jaar, bij wie de jodiuminname voldoende is.   

B. Overmatige inname van jodium

  • Het percentage mensen met een te hoge jodiuminname uit alleen voeding is voor alle leeftijdsgroepen bijna nul, met uitzondering van kinderen, van wie 0,6% een te hoge inname heeft.
  • Wanneer ook rekening wordt gehouden met de jodiuminname uit supplementen, blijft het percentage personen met een overmatige jodiuminname nul bij volwassenen van 65 jaar en ouder en bijna nul bij adolescenten, terwijl nu 0,1% van de volwassenen van 18-64 jaar een risico loopt op een overmatige inname. Het percentage overmatige jodiuminname uit voeding en supplementen is met 0,7% het hoogst bij kinderen.  

Volgens jaar

Gemiddelde inname van jodium (µg/dag) in de bevolking van 3-64 jaar, volgens jaar, België: 2022-2023

  • Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
  • Resultaten zijn gebaseerd op normen voor voeding gedefinieerd als voldoende inname en bovengrens van inname. 
  • Volwassenen van 65 jaar en ouder werden niet opgenomen omdat zij geen deel uitmaakten van de doelpopulatie van het onderzoek van 2014-2015.
  • De gemiddelde inname van jodium uit voeding daalde van 145 µg/dag in 2014-2015 tot 103 µg/dag in 2022-2023. 
  • De gemiddelde inname van jodium uit voeding en supplementen was 150 µg/dag in 2014-2015 en 108 µg/dag in 2022-2023. 

Onvoldoende(A) en overmatige (B) inname van jodium bij de bevolking van 3-64 jaar, volgens jaar, België: 2022-2023

A. Onvoldoende inname van jodium

  • Zowel in 2014-2015 als in 2022-2023 kan op basis van de resultaten niet bevestigd worden dat de jodiuminname uit voeding en supplementen voldoende is, waardoor een onvoldoende inname niet kan worden uitgesloten.

B. Overmatige inname van jodium

  • Het percentage van de bevolking dat een risico loopt op een te hoge inname van jodium is tussen 2014-2015 en 2022-2023 onveranderd gebleven op 0,1% voor inname uit voeding  alleen en op 0,2% voor inname uit voeding en supplementen.

Bijdrage van voedingsmiddelen en supplementen

De bijdrage van voedingsmiddelen en supplementen aan de inname van jodium, in de bevolking van 3 jaar en ouder, België: 2022-2023

  • Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
  • Melk, melkproducten en plantaardige alternatieven (27%) en granen en graanproducten (22%) leveren de grootste bijdrage aan de jodiuminname. 
  • Jodium houdende voedingssupplementen dragen 3% bij aan de totale jodiuminname. 

Gelieve naar deze pagina te verwijzen als: Sciensano. Micronutriënten: Jodium, Voedselconsumptiepeiling 2022-2023, Juni 2025, Brussel, België, https://www.sciensano.be/nl/resultaten-van-de-nationale-voedselconsumptiepeiling-2022-2023/micronutrienten-mineralen/jodium

QR code

QR code for this page URL