Nog niet de helft van de volwassen Vlaamse bevolking eet dagelijks fruit, groenten staan wel vaker op het dagmenu. Eén van de belangrijkste belemmeringen om gezond te eten blijkt een te hoge prijs voor gezonde voeding. Meer dan 1 op de 4 personen haalt de aanbeveling om minstens 150 minuten per week matig tot hoog intensief te bewegen niet, maar 75,7% van deze personen heeft wel de intentie om meer te gaan bewegen. Volwassenen zitten of rusten overdag gemiddeld 6,1 uur, ze blijken ook weinig op de hoogte te zijn van de aanbeveling om elk halfuur het zitmoment te onderbreken. Dat blijkt uit de nieuwste resultaten van de Preventiebarometer van Sciensano.
Eetgedrag
De preventiebarometer bevraagt niet enkel hoe frequent de bevolking bepaalde voedingsmiddelen eet of drinkt, maar ook de intenties van personen om gezonder te eten en de belemmeringen die zij ervaren bij het maken van gezonde eetkeuzes. “Ongezond eetgedrag is één van de belangrijkste factoren voor overgewicht en obesitas, wat het risico op verschillende chronische aandoeningen verhoogt en de levenskwaliteit vermindert. Een aangepast beleid, afgestemd op de behoeftes van de Vlaamse bevolking, kan helpen in de strijd tegen dit gezondheidsprobleem. De resultaten van de Preventiebarometer kunnen beleidsmakers ondersteunen bij het ontwikkelen en implementeren van toekomstige preventiestrategieën”, aldus Sciensano-onderzoekster Elise Braekman.
De voornaamste resultaten met betrekking tot het eetgedrag van de volwassen Vlaamse bevolking zijn:
- De helft van de volwassen Vlaamse bevolking is te zwaar: 34,3% heeft overgewicht en 16,4% heeft obesitas.
- 48,4% eet dagelijks fruit, 67,6% eet dagelijks groenten, 15,1% drinkt dagelijks gesuikerde frisdrank en 26,9% eet dagelijks zoete of zoute snacks.
- Mannen, jongvolwassenen, personen met hoogstens een diploma middelbaar onderwijs en personen die moeilijk financieel rondkomen, lopen een hoger risico op ongezonde voedingsgewoontes.
- Bij het kopen van eten laat men zich vooral leiden door de smaak (76,8% vindt dit heel belangrijk), gevolgd door de voedingswaarde (41,5%) en de prijs (39,4%).
- Meer dan 7 op de 10 personen hebben recent geprobeerd om gezonder te eten. Iets minder dan 7 op de 10 personen hebben de intentie om in de nabije toekomst gezonder te eten. Personen met overgewicht en obesitas hebben vaker intenties om gezonder te eten. Ongeveer de helft van de personen met de intentie om gezonder te gaan eten, is niet of weinig zeker om hierin te slagen.
- De grootste belemmeringen die personen ervaren om gezond te eten zijn: “gezonde voeding is duur” (65,3%), “lekker eten niet kunnen of willen missen” (63,3%) en “een druk leven” (58,7%).
- Er is een draagvlak voor een potentiële beleidsmaatregel rond voeding: 77,6% vindt een verbod op reclame voor ongezonde voeding voor kinderen en jongeren belangrijk.
Beweging en sedentair gedrag
De voornaamste resultaten met betrekking tot beweging en sedentair gedrag bij de volwassen Vlaamse bevolking zijn:
- Bijna 3 op de 4 personen halen de gezondheidsaanbeveling om minstens 150 minuten per week matig tot hoog intensief te bewegen. Vrouwen, personen tussen 35 en 54 jaar, 75-plussers, laagopgeleiden en personen die moeilijk financieel rondkomen halen deze aanbeveling minder vaak.
- Meer dan 6 op de 10 personen hebben recent geprobeerd om meer te bewegen en meer dan 7 op de 10 personen hebben de intentie om dit in de nabije toekomst te doen. Van de personen die op dit moment de aanbeveling om minstens 150 minuten matig tot hoog intensief te bewegen per week niet halen, hebben meer dan 3 op de 4 de intentie om meer te bewegen.
- Ongeveer de helft van de personen met de intentie om meer te gaan bewegen is echter weinig zeker hierin te slagen, bij personen die geen 150 minuten matig tot hoog intensief bewegen per week is zelfs 67,2% weinig zeker hierover.
- De grootste aangegeven belemmeringen om regelmatig te bewegen zijn tijdsgebrek (67,8%), een gebrek aan interesse in lichaamsbeweging (45,4%) en een gebrek aan iemand om samen mee te bewegen (41,1%).
- De volwassen bevolking zit of rust overdag gemiddeld 6,1 uur. Ongeveer 3 op de 10 personen probeerden hier recent iets aan te doen en iets meer dan 4 op de 10 personen hebben de intentie om dit in de nabije toekomst te doen.
- 64,5% van de personen met de intentie om hun zit- en rustgedrag te verminderen, is niet of weinig zeker om hierin te zullen slagen.
- Minder dan 1 op de 3 volwassenen is op de hoogte van de aanbeveling om elk half uur het zitmoment te onderbreken door even recht te staan en te bewegen.
Elise Braekman: “Weinig beweging en te lang stilzitten zijn slecht voor onze gezondheid. De Preventiebarometer levert heel wat interessante inzichten op om hier iets aan te doen. Zo stelden we vast dat personen die hun omgeving als meer uitnodigend ervaren om te bewegen, door bijvoorbeeld goed onderhouden fiets- en wandelpaden, de aanwezigheid van winkels en groene ruimte op wandelafstand en geen gevaar door verkeer of criminaliteit, er vaker in slagen om voldoende te bewegen.”
Wat is de Preventiebarometer?
De Preventiebarometer is een enquête die tussen 14 februari en 7 oktober 2022 online of schriftelijk werd ingevuld door een steekproef van 4.011 inwoners van Vlaanderen van minstens 18 jaar. De vragenlijst focuste op levensstijl en factoren gelinkt aan levensstijl, zoals intenties om bepaalde gewoontes te veranderen en kennis over de gezondheidsrisico’s van ongezond gedrag. De studie werd uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
Ontdek alle resultaten in de thematische rapporten over eetgedrag en beweging en sedentair gedrag. Later dit jaar volgen nog resultaten van de Preventiebarometer over mentale en seksuele gezondheid en bevolkingsonderzoeken naar kanker.