In het kort
Dit onderzoeksproject verzamelt kennis over geneesmiddelenresistentie in België voor twee modelpathogenen:
- de bacterie Klebsiella pneumoniae
- de fungus Aspergillus fumigatus.
Beide pathogenen kunnen ernstige en levensbedreigende infecties veroorzaken en zijn resistent tegen een aantal kritisch belangrijke antimicrobiële middelen. Met dit project volgen we de situatie in België op in verband met resistentie tegen antimicrobiële middelen en brengen we de verspreiding ervan tussen mens, dier en milieu in kaart. De resultaten worden gebruikt om beleidsmakers te adviseren, zodat zij passende maatregelen kunnen nemen.
Projectbeschrijving
Met dit project willen we grote hiaten vullen in de huidige monitoring van geneesmiddelenresistentie in België. Twee pathogenen met grote gevolgen voor de volksgezondheid die niet in het jaarlijkse programma voor de monitoring van antimicrobiële resistentie (AMR) zijn opgenomen, worden als casusstudies gebruikt:
- De kritische schimmel Aspergillus fumigatus
- en de belangrijkste versterker en verspreider van klinisch belangrijke AMR-genen bij mensen, dieren en in het milieu, Klebsiella pneumoniae
Beide pathogenen kunnen ernstige en levensbedreigende infecties veroorzaken en zijn resistent tegen een aantal kritisch belangrijke antimicrobiële middelen.
Het gebruik van triazool-antischimmelmiddelen in de landbouw is in verband gebracht met het ontstaan van azoolresistentie in klinische A. fumigatus-stammen. Antimicrobieel resistente K. pneumoniae -stammen, die over het algemeen niet als een door voedsel overgedragen pathogeen worden erkend, werden geïsoleerd uit verse groenten op de markt, garnalen in de internationale handel en kweekkip. Daarnaast zijn verschillende resistentiegenen in K. pneumoniae gelokaliseerd in mobiele genetische elementen. De mogelijke bijdrage van K. pneumoniae aan de resistentie van klinische belangrijke bacteriën is dus zorgwekkend. Met dit project volgen we de situatie in België in het domein van de resistentie tegen antimicrobiële middelen. Daarnaast wordt het ontstaan van resistentie bij mensen, dieren en het gebruik van antimicrobiële geneesmiddelen in het milieu onderzocht. En tot slot wordt de prevalentie van resistente isolaten bij mensen, dieren en in het milieu in kaart gebracht.
Dit ‘OneHealth’-project zal toegang geven tot nog niet bemonsterde isolaten via de huidige surveillancecampagnes. Voor het verdere onderzoek naar het verband tussen de verschillende reservoirs, het verband tussen resistentie en geneesmiddelengebruik en de belangrijkste transmissiewijze van geneesmiddelenresistente genen of stammen zal next-generation sequencing worden gebruikt. Momenteel ontbreken de Belgische gegevens over stammen uit de omgeving en deze zijn hard nodig om de hiaten te vullen voor het onderzoek naar mogelijke kruisresistentie. Zo krijgen we een volledig overzicht van de verschillende reservoirs die bijdragen aan het behoud of het ontstaan van geneesmiddelenresistentie. Al deze resultaten helpen bij het opstellen van aanbevelingen die beleidsmakers in staat stellen om gepaste maatregelen te nemen voor het behoud van een duurzaam ecosysteem en een minimalisering van de risico’s voor volksgezondheid en diergezondheid.
