Tekenencefalitis is een ziekte die wordt veroorzaakt door een virus, dat zelf werd overgedragen via de beet van een teek. In Europa zijn de teken die de ziekte overdragen meestal van de soort Ixodes. Die vindt men meestal op schaduwrijke plekken met een dikke strooisellaag of een dichte begroeiing van bramen, varens en hoog gras. Kleine knaagdieren zijn het natuurlijke reservoir van het virus.

Overdracht van het virus kan ook gebeuren door het drinken van melk en niet-gepasteuriseerde zuivelproducten van besmette runderen, schapen en geiten.

In twee derde van de gevallen zal infectie bij de mens geen symptomen veroorzaken en daardoor onopgemerkt blijven. Wanneer de ziekte zich ontwikkelt worden de 2 symptomatische fasen gewoonlijk gescheiden door een symptoomloze periode: een fase van grippaal syndroom en een fase gekenmerkt door een aantasting van het centrale zenuwstelsel (meningo-encefalitis). In dit geval kan de ziekte ernstig zijn, met een sterftecijfer van 0,5 tot 2%.

Het risico op besmetting varieert met de seizoenen en is het hoogst van juni tot oktober, dat is tijdens de periode van activiteit van teken.

De ziekte is aanwezig in Azië en Europa, met een hoger risico in Centraal-Europa (Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland) en Oost-Europa (Tsjechië, Hongarije, Polen, …) en de Baltische staten (Estland, Letland, Litouwen), maar ook in sommige gebieden in Zweden en Finland. In dierstudies (herten, wilde varkens, koeien) is aangetoond dat het virus ook op Belgisch grondgebied circuleert. Maar tot op heden is de ziekte nog niet gediagnosticeerd bij een persoon die niet naar een risicoland is gereisd.

Er bestaat een vaccin dat in België wordt aanbevolen aan mensen die naar een risicogebied of -land reizen en er activiteiten in de buitenlucht uitoefenen (camping, trektochten …).