In het kort
De ontwikkeling van analytische methodes voor controle en risico-identificatie van nanodeeltjes in voedseladditieven is een grote uitdaging. Om nanodeeltjes te kunnen identificeren en te karakteriseren in een regelgevend kader moeten dergelijke methodes een hoge resolutie (tot 1 nm) combineren met voldoende gevoeligheid, bv. door identificatie gebaseerd op chemische samenstelling. Daarnaast is de standardisatie en validatie van de ontwikkelde methodes nodig om ze met gekende meetonzekerheden te kunnen toepassen.
In deze context leverde het EFSAnano project gestandardiseerde en gevalideerde methoden voor de karakterisering van E171 (titanium dioxide), E174, (zilver) en E175 (goud) voedseladditieven in voeding.
Sciensano voert dit project uit in opdracht van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) (Grant agreement for an action with multiple beneficiaries – Agreement number GP/EFSA/AFSCO/2017/06). De resultaten van dit rapport worden gepubliceerd in het EFSA Journal.
Projectbeschrijving
Dit project implementeert methodologieën die zijn ontwikkeld in de Nanofood@ en NanoAG@ projecten voor de karakterisering van de nanofractie in voedseladditieven E171, E174 en E175. We gebruiken deze methodologieën in een systematisch en grootschaliger onderzoek van voedseladditieven en producten die op de markt verkrijgbaar zijn. Op basis van deze uitgewerkte voorbeelden formuleren we een algemene aanpak om de fracties van nanodeeltjes in voedseladditieven te identificeren en te karakteriseren. Daarnaast evalueren we de blootstelling aan voedelsadditief E174 bij opname in voeding.
Specifieke doelstellingen zijn:
- versterken van wetenschappelijk gefundeerde gegevens en het opvullen van vastgestelde kennishiaten voor een follow-up van de (her)beoordeling van voedseladditieven
- valideren van de ontwikkelde methodes in een breder kader
- verbeteren van de richtlijnen voor de karakterisering van nanodeeltjes in voeding in een regelgevende context aan de hand van specifieke voorbeelden
- beoordelen van de blootstelling van de consument aan de fractie nanodeeltjes van geselecteerde voedsel producten
Dit werk zal de controle (regelgevers), toepassing (consumenten) en implementatie (producenten) van de EC-verordeningen voor nanodeeltjes in de goedgekeurde voeseladditieven E171, E174 en 175 ondersteunen.
Resultaten
In het nanofood@-project en het EFSA-nano-project werden analytische methoden ontwikkeld om nanodeeltjes op te sporen en te karakteriseren in off the shelf voedseladditieven en voedingsprodukten.
De resultaten van beide projecten zijn complementair en worden daarom gezamenlijk gepresenteerd. Binnen het nanofood@-project werd een innovatieve analytische strategie ontwikkeld op basis van analytische transmissie-elektronenmicroscopie (TEM) en inductief gekoppelde plasmamassaspectrometrie van één deeltje (spICP-MS). Dat leverde een proof of principle voor de detectie en karakterisering van nanodeeltjes in voedingsadditieven. Binnen het EFSAnano-project werd deze strategie toegepast op zuivere voedseladditieven en op voedselmonsters om de nuttige toepassing van deze methoden in een regelgevende context aan te tonen, voor controle en voor risicoanalysedoeleinden.
Meer specifiek werden gestandaardiseerde en gevalideerde methoden ontwikkeld om E171 (titaandioxide), E174 (zilver) en E175 (goud) in off the shelf voedingsadditieven en in voedingsproducten te karakteriseren. Het project was gericht op de ontwikkeling, standaardisatie en validatie van methoden op basis van TEM en spICP-MS. Daarnaast werd een E171-referentiemateriaal aangemaakt en werden deze methoden in een breder domein toegepast voor marktonderzoek en risicobeoordeling van E171, E174 en E175, ter ondersteuning van de EFSA en de Belgische voedselveiligheidsautoriteiten.
De ontwikkelde methoden zijn gestandaardiseerd en in standaard operationele procedures (SOP’s) gegoten. De resultaten en meetonzekerheden verkregen uit de validatiestudies zijn nodig om deze methoden toe te passen op officiële controles en handhaving van de wetgeving.
