CoVWWSurv - Nationale surveillance van SARS-CoV-2 en zijn varianten in afvalwater

De doelen van deze surveillance zijn:

• de vroegtijdige detectie van elke significante stijging van de viruscirculatie 
• de monitoring van de aanwezige varianten
• hulp aan besluitvormers.

Meer specifiek beoogt het project:

• de bestaande surveillance-instrumenten aan te vullen en te ondersteunen met het oog op de vroegtijdige opsporing van de circulatie van SARS-CoV-2. Om de besluitvorming te ondersteunen, is het cruciaal om de resultaten van de afvalwateranalyse beter te interpreteren. Hiervoor is de integratie van bijkomende parameters noodzakelijk, waaronder:
  • de kwantificering van SARS-CoV-2 (RNA/ml)
  • een preciezere schatting van het aantal mensen dat in de steekproef is opgenomen (via de analyse van fecale besmettingsindicatoren)
• meer informatie ter beschikking hebben over de varianten in omloop en de evolutie van het aandeel daarvan in de bevolking
• een aanvulling op de andere bestaande surveillances, omdat het: 
  • een beter beeld geeft (in vergelijking met de bestaande surveillances) van de viruscirculatie bij asymptomatische en licht symptomatische personen
  • niet afhankelijk is van de klinische testcapaciteit
  • niet-invasief is (geen klinische stalen nodig)
  • minder vatbaar is voor bias (onafhankelijk van de huidige teststrategie)
  • een snelle en kosteneffectieve testmethode is
• Het ontwikkelen van een expertise in afvalwaterepidemiologie in België, die nuttig is voor de monitoring van andere besmettelijke ziekten die van belang zijn voor de volksgezondheid (zoals het poliovirus), en in het kader van de detectie van mogelijke toekomstige epidemieën. 

De afdeling Epidemiologie van infectieziekten van Sciensano coördineert het project, waaraan wordt deelgenomen door verschillende afdelingen en wetenschappelijke directoraten van het instituut:

• Dienst Voedselpathogenen, die het onderdeel ‘laboratorium en analyse’ coördineert.
• De afdeling Transversale Activiteiten in de Toegepaste Genomica (TAG), in het bijzonder voor het R&D-gedeelte van de screening van varianten, en de ontwikkeling van aangepaste, gevoelige en specifieke ddPCR-methoden voor varianten.

Er bestaan twee soorten partnerschappen, respectievelijk gericht op de volgende doelstellingen:

• beschikken over een tool ter ondersteuning van de vroegtijdige detectie van een eventuele opleving van de COVID-19-epidemie, via de analyse van SARS-CoV-2 in stalen van afvalwater. De hierbij betrokken laboratoria zijn: 
  • Laboratorium van Sciensano (Dienst Voedselpathogenen) voor de analyses van Brussel en 50% van de analyses in Vlaanderen
  • E-Biom (een spin-off van UNamur en partner van de Société Publique de Gestion de l’Eau — SPGE) voor alle analyses in Wallonië
  • Het Laboratorium Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH) en het Toxicologisch Centrum van de Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen van UAntwerpen voor 50 % van de analyses in Vlaanderen
• Het verbeteren van het surveillance- en waarschuwingssysteem via meer geavanceerde statistische modellering, met het oog op een betere correlatie tussen positieve klinische gevallen en afvalwaterresultaten. De belangrijkste bij dit luik betrokken wetenschappelijke partners zijn: UNamur, UGent, en Sciensano (Dienst Epidemiologie van infectieziekten).
• Binnen het project wordt ook samengewerkt met de volgende actoren in de afvalwatersector: Aquafin (Vlaanderen), Hydria (STEP Brussel-Zuid), Aquiris (STEP Brussel-Noord), met name voor de logistiek van staalname en de verzameling van gegevens die nuttig zijn voor de uitrol van de surveillance (bestreken populatie, inlaatstroom van STEP — Stations d’EPuration).