Sciensano doet onderzoek naar de aanwezigheid van S. aureus, voornamelijk coagulase-positieve stafylokokken, in onze voeding en volgt de evoluties daarin nauwgezet op. Op basis daarvan ontwikkelen we nieuwe detectie- en typeringsmethoden. Daarnaast coördineren we ook de nationale surveillance van methicillineresistente Staphylococcus aureus (MRSA) in ziekenhuizen en zorginstellingen, en monitoren we MRSA bij varkens, kippen en runderen.
Nationaal Referentie Laboratorium voor coagulase-positieve stafylokokken (NRL CPS)
De dienst Voedselpathogenen van Sciensano is het Nationaal Referentie Laboratorium voor coagulase-positieve stafylokokken (NRL CPS). We analyseren voedingsstalen in het kader van het officiële controleprogramma van het FAVV op de aanwezigheid van CPS en hun enterotoxines. Daarnaast doen we ook onderzoek naar deze voedselvergiftigingen.
Het NRL CPS werkt samen met het Europese Referentielaboratorium voor CPS voor de opvolging van CPS-trends en voor de ontwikkeling van nieuwe detectie- en typeringsmethoden. Het is ook samen met het NRL voor natuurlijke toxines betrokken in wetenschappelijke onderzoeksprojecten (vb BeReady, Tox Detect) voor de ontwikkeling van nieuwe detectiemethoden voor enterotoxines (NGS, LC-MS/MS) en voor de karakterisatie van CPS in België.
Het NRL CPS telt coagulase-positieve stafylokokken en detecteert hun enterotoxines via respectievelijk de ISO 6888-1 en ISO/TS 19020 methode, en dit onder ISO17025 accreditatie.
De fijntypering van CPS berust op moleculaire technieken waaronder qPCR-methoden van de enterotoxinegenen, Pulsed Field Gelelektroforese en Next-Generation Sequencing. Het NRL CPS organiseert ook ringtesten om de kwaliteit te verifiëren van de laboratoria die een erkenning hebben van het FAVV om deze bacterie op te sporen.
MRSA-surveillance in Belgische (acute) ziekenhuizen en in Belgische woonzorgcentra
De dienst Zorginfecties en antibioticaresistentie van Sciensano coördineert sinds 1994 de permanente surveillance van MRSA in de Belgische (acute) ziekenhuizen. Deze laatste zijn bij Koninklijk Besluit verplicht om jaarlijks hun cijfers over MRSA aan ons te rapporteren, wat toelaat de evolutie van het aantal MRSA-infecties op te volgen in de tijd. Daarnaast brengen we ook regelmatig het MRSA-dragerschap in de Belgische woonzorgcentra in kaart.
We zorgen voor het kader van de nationale surveillance van MRSA in acute ziekenhuizen en we leveren de nodige hulpmiddelen aan, zoals standaarddefinities, -methoden en -feedbacksystemen die nationale referentiegegevens leveren over het voorkomen van zorginfecties en antibacteriële resistentie in België. Die informatie analyseren we en koppelen we terug naar de ziekenhuizen en naar beleidsmakers.
MRSA-surveillance bij gebruiksvee
Het NRL Antimicrobiële Resistentie bij Dieren (gevestigd in de unit Algemene bacteriologie van de dienst Diergeneeskundige bacteriologie van Sciensano) monitort de aanwezigheid van MRSA in gebruiksvee (varkens, kippen en runderen). We bemonsteren daarvoor jaarlijks één van deze groepen en analyseren de gevoeligheid van de geïsoleerde stafylokokken voor antibiotica. Van elk MRSA-isolaat dat we vinden, bepalen we het genetische (spa) type. We werken samen met de dienst Veterinaire epidemiologie van Sciensano om de evolutie van MRSA in de veestapel te volgen. De data worden aan de Belgische (FAVV) en Europese (EFSA) autoriteiten gerapporteerd.
We detecteren en karakteriseren MRSA op basis van de analyse van hun DNA. We werken samen met epidemiologen om de evolutie van MRSA in de veestapel te volgen en we onderzoeken de opkomst en de verspreiding van antibioticaresistentiegenen. Hierbij besteden we bijzondere aandacht aan de genen die het succes van antibioticabehandelingen in de menselijke geneeskunde in gevaar brengen.