De ziekte van Lyme of borreliose is een infectieziekte die op de mens wordt overgedragen door de beet van een teek die geïnfecteerd is met de bacterie Borrelia burgdorferi.
Hoe wordt de ziekte van Lyme overgedragen?
In Europa wordt Borrelia burgdorferi, de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, hoofdzakelijk overgedragen door teken van het species Ixodes ricinus, ook “schapenteek” genoemd. Die kunnen de bacterie op de mens overdragen tijdens een beet.
Het risico op overdracht van de bacterie Borrelia burgdorferi stijgt met de tijd dat de geïnfecteerde teek aan de huid blijft vasthangen. Als de teek binnen 12 tot 24 uur verwijderd wordt is de kans op besmetting klein.
Een infectie met de bacterie Borrelia burgdorferi wordt niet overgedragen van mens op mens, maar wordt enkel door een geïnfecteerde teek overgedragen op de mens.
Een vroegere of actieve infectie met de bacterie Borrelia burgdorferi verleent geen beschermende immuniteit. Je kan dus meerdere keren geïnfecteerd worden.
De teek kan ook andere kiemen overdragen, zoals de bacterie Anaplasma phagocytophilum, Rickettsiae sp of het tekenencefalitisvirus (TBEV).
Waar zitten teken?
Teken houden van:
- een vochtige omgeving (beschaduwde plaatsen in dicht onderhout), waar ze beter overleven
- lage begroeiing (bladerentapijt, hoge grassen, varenplanten, struikgewas, enz.)
- bosrijke gebieden waar er plantengroei en gastheren zijn (loofwoud, naaldbomen, natuurlijke reserves, enz.)
Teken bijten dan ook meestal tijdens een wandeling in het bos, maar ook op weilanden, duinen, groene zones in de stad en zelfs in de eigen tuin.
Teken komen overal in België voor, maar hoofdzakelijk in de provincies:
- Luxemburg
- Limburg
- Antwerpen
- en Brabant.
Het aantal teken in het milieu kan van jaar tot jaar verschillen, afhankelijk van meerdere factoren:
- zacht weer, dat de overleving in de winter bevordert
- aanwezigheid van gastheren (knaagdieren, wild, enz.)
- het landschap en het type begroeiing.
Wanneer zijn teken actief?
Teken zijn het hele jaar door aanwezig, maar ze zijn pas actief als de temperatuur minstens 10-12 °C bedraagt.
In streken met een gematigd klimaat en wisselende seizoenen, zoals België, zijn teken hoofdzakelijk actief van de lente tot de herfst (van maart tot oktober), als het warm en vochtig is.
Bijten teken ook huisdieren?
Teken van het species Ixodes ricinus kunnen zich ook voeden op huisdieren, knaagdieren en vogels. Dat verklaart o.a. waarom de teek kan worden teruggevonden in parken, privétuinen en zelfs binnenshuis, waar ze echter niet zal kunnen overleven.
Mensen en huisdieren zijn toevallige gastheren.
4 redenen om kalm te blijven
- Niet elke beet is besmettelijk (in België is slechts ongeveer 10% van de teken geïnfecteerd).
- Een geïnfecteerde teek draagt de bacterie niet per se over.
- Iemand die besmet wordt met de bacterie zal niet per se ziek worden.
- De ziekte van Lyme kan efficiënt worden behandeld met antibiotica als de diagnose tijdig wordt gesteld.