Symptomen

De alomtegenwoordigheid van elektrische apparaten in ons dagelijkse leven is een reden tot bezorgdheid. Tot op heden was geen enkele wetenschappelijke studie in staat om de schadelijkheid van niet-ioniserende elektromagnetische velden aan te tonen. Sommige studies hebben statistische verbanden gevonden, maar zonder een verband tussen oorzaak en gevolg te kunnen verklaren. Bij twijfel is het voorzorgsbeginsel van toepassing. 

Biologische en schadelijke effecten 

De biologische effecten van niet-ioniserende elektromagnetische velden op ons lichaam zijn niet per se schadelijk voor de gezondheid. 

Een biologisch effect is vaak een eenvoudige manifestatie van een spontane regulering van het lichaam op een externe stimulus: bijvoorbeeld de huid wordt rood door contact met koude en het oor warmt op bij contact met de telefoon.  

De elektromagnetische velden waarmee wij dagelijks worden geconfronteerd in het milieu of thuis zijn meestal extreem lage frequenties die zich ver onder de drempel voor het ontstaan van schadelijke effecten bevinden (100 mA/m²). 

Extreem lage frequenties (ELF)

Hoe lager de frequenties, hoe duidelijker het elektrisch veld en het magnetisch veld. 

Het elektrische veld dringt niet (of zeer weinig) door het lichaam en kan gemakkelijk worden tegengehouden door een muur, vegetatie, enz.

Nabij een hoogspanningslijn kunnen er sensaties worden waargenomen die verband houden met het elektrische veld:

  • oppervlakkige prikkeling van de huid
  • tintelingen
  • lichte elektrische schokken (wanneer men een metalen voorwerp aanraakt nabij een hoogspanningslijn)
  • krakend geluid (als het regent in de nabijheid van een hoogspanningslijn).

De effecten van het magnetische veld van hoogspanningsleidingen zijn controversieel. Een zwakke maar langdurige blootstelling kan het risico op leukemie bij kinderen verhogen, hoewel tot nu toe geen biologisch mechanisme is aangetoond. Er is momenteel immers geen wetenschappelijke consensus over het causale verband tussen elektromagnetische ELF-velden en leukemie bij kinderen.

Lage frequenties

Bij lage frequenties wekken elektrische en magnetische velden lagedichtheidsstromen op die in het lichaam circuleren en „geïnduceerde stromen” worden genoemd. 

Deze stromen zijn reeds van nature in het lichaam aanwezig. Maar naast een bepaalde sterkte die veel hoger is dan die we in ons dagelijkse leven tegenkomen, kunnen geïnduceerde stromen de stimulatie van prikkelbare weefsels (lichtflitsen, spiercontracties, enz.) teweegbrengen. 

Radiofrequenties

De elektromagnetische velden van radiofrequenties kunnen een thermisch effect hebben: het lichaam absorbeert radiogolven en zet deze om in warmte. 

De gebruikte grootte om de omzetting van energie in warmte aan te duiden is Specifiek absorptiedebiet (SAD) dat wordt uitgedrukt in Watt/kg.

Boven 4W/kg kunnen deze thermische effecten schadelijk zijn. De drempel voor het verschijnen van thermische effecten van radiofrequentie bepaalt de grenswaarden van blootstelling (SAD: 0,08 W/kg, of 42 V/m bij 900 MHz).  

Ioniserende straling

Ioniserende straling beschadigt de weefsels en organen volgens de ontvangen of geabsorbeerde dosis (Gy).

Boven bepaalde drempels kan ioniserende straling het functioneren van weefsels en organen wijzigen en acute effecten teweegbrengen:

  • rode huidvlekken
  • haarverlies
  • stralingsbrandwonden
  • acuut bestralingssyndroom. 

De drempelwaarde voor het verschijnen van acuut bestralingssyndroom bedraagt ongeveer 1 Sv.

De schade hangt af van het type stralingen de gevoeligheid van de verschillende weefsels en organen. Hoe meer ioniserende straling, hoe hoger het gevaar.

Elektromagnetische overgevoeligheid 

Elektrohypersensitieve mensen klagen over symptomen die zij toeschrijven aan de nabijheid of het gebruik van apparatuur die elektromagnetische velden met verschillende frequenties (lage frequenties en radiofrequenties) genereert. De gemelde symptomen zijn zeer divers, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, slaapstoornissen, spijsverterings-, concentratie- en geheugenproblemen, angst en depressieve neigingen, hartritmestoornissen, spierpijn, …

Tot op heden bestaat er geen specifiek profiel van symptomen aan de hand waarvan een diagnose kan worden gesteld. De symptomen kunnen lijken op andere aandoeningen of ziekten en ze worden vaak gezien bij de algemene bevolking.

In de meeste blootstellingsstudies die tot dusver zijn verricht, kon geen oorzakelijk verband worden gevonden tussen niet-ioniserende elektromagnetische velden en de beschreven symptomen. Maar het onderzoek gaat door. Binnen Sciensano wordt gewerkt aan een blootstellingsprotocol dat de relatie tussen blootstelling en symptomen op een precieze manier zal kunnen beoordelen. Als u geïnteresseerd bent in dit project, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

Sciensano is lid van de Hoge Gezondheidsraad en geeft advies over de risico’s verbonden met mobiele communicatie en andere types van niet-ioniserende stralen, in het bijzonder over radiofrequenties.

Contacten

QR code

QR code for this page URL