Sciensano verzamelt en analyseert gegevens over het drugsgebruik, de markt, de gevolgen voor de gezondheid, de verzoeken tot behandeling en het drugsbeleid in België.
Illegale drugs
Illegale drugs
Het gebruik van illegale drugs houdt tal van korte- en langetermijnrisico's in. Breng uw gezondheid niet in gevaar: gebruik geen illegale drugs! Als u toch illegale drugs gebruiken zou, zorgt u er best voor dat er iemand in de buurt is die de hulpdiensten kan verwittigen mocht u onwel worden.
Classificatie van de drugs
Er bestaan verschillende manieren om drugs te classificeren:
- volgens de juridisch standpunt: legaal/illegaal
- volgens de aard: natuurlijk, semi-synthetisch en synthetisch
- volgens het effect: stimulerend, hallucinogeen en verdovend.
In de tabel hieronder zijn de belangrijkste illegale drugs ingedeeld volgens hun aard en effect.
| Illegale drugs | Stimulerend | Hallucinogeen | Verdovend |
| Naturelles | Khat |
Hallucinogene paddenstoelen (Psilocybe) Hallucinogene cactus (mescaline, peyotl) |
|
| Semi-synthetisch | Lsd | Heroïne | |
| Synthetisch |
|
GHB | |
| NSP (bv. PMA, PMMA, MDA, MDEA, MEA) | |||
WIST U DAT? Drugs worden ook 'psychoactieve stoffen' genoemd: legale of illegale stoffen die inwerken op de hersenen. 'Psychoactief' is afgeleid uit het Engels en betekent zoveel als 'psychotroop'.
Legale en illegale drugs
De meeste drugs zijn illegaal met uitzondering van koffie, tabak, alcohol, solventen/snuifmiddelen, psychotrope geneesmiddelen, enz.
In de gezondheidsenquête die Sciensano om de vier jaar uitvoert, komt naast het onderzoek naar het gebruik van illegale drugs ook dat van legale drugs aan bod.
Natuurlijke, semi-synthetische en synthetische drugs
- Natuurlijke drugs worden vervaardigd uit planten.
- Semi-synthetische drugs hebben een natuurlijke oorsprong maar ondergaan daarna een chemische bewerking.
- Synthetische drugs worden volledig vervaardigd uit chemicaliën en farmacologische stoffen.
Stimulerende, hallucinogene, verdovende drugs
Drugs werken in op het centrale zenuwstelsel en wijzigen de waarneming, de emoties en het gedrag: ze zijn opwekkend, vervormen de realiteit of verdoven.
Stimulerende drugs hebben een opwekkend effect op de psychische functies van een persoon. Ze verhogen het bewustzijn en de algemene activiteit van de hersenen. Veelal is de gebruiker daardoor alerter, heeft meer energie en is wat euforisch.
Hallucinogene drugs kunnen de psychische functies van een persoon in de war sturen. Ze vervormen de waarneming van de werkelijkheid en beïnvloeden de werking van de hersenen en de gewaarwordingen.
Verdovende drugs onderdrukken de psychische functies van een persoon door het bewustzijn en de algemene activiteit van de hersenen te verlagen. Ze werken ontspannend.
WIST U DAT? Zowel bij stimulerende, hallucinogene als verdovende illegale drugs hangt het effect af van de psychische toestand van de persoon, van de context waarin de drug wordt gebruikt en van de hoeveelheid en de kwaliteit van de gebruikte drug.
Nieuwe psychoactieve substanties (NPS)
NPS, of 'legal highs', zijn synthetische drugs. De chemische samenstelling van gecontroleerde en illegale drugs werd gewijzigd om zo een nieuw product te creëren.
De wetgeving kan de snelheid waarmee die nieuwe middelen op de markt komen niet bijhouden. Bijgevolg staan ze nog niet op nominatieve lijst van verboden middelen die onder de wetgeving vallen. Hierdoor zijn NPS vrij op de markt te verkrijgen en hebben ze nog geen illegaal statuut.
Het gebruik en de productie van NPS zonder vergunning is met andere woorden niet illegaal. NPS zijn veelal te koop op internet en kunnen een acute vergiftiging (overdosis) veroorzaken die soms dodelijk is.
Sinds 2005 werden in de landen van de EU meer dan 450 NPS geregistreerd via het European Early Warning System (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction).