Vaccinatie beschermt dieren en mensen tegen ziekten die ernstige gevolgen voor hun gezondheid kunnen hebben. Ze verkleint ook het risico en de intensiteit waarmee deze ziekten zich in de samenleving verspreiden. Sinds de introductie van vaccinatie zijn heel wat van deze ziekten zeldzaam geworden of zelfs helemaal verdwenen in België. Toch blijft het belangrijk om de situatie nauwgezet op te volgen (surveillance) en een hoge vaccinatiegraad te handhaven. Er bestaat altijd een risico van opflakkeringen, bijvoorbeeld doordat een ziekte vanuit het buitenland wordt binnengebracht of binnen groepen die onvoldoende gevaccineerd zijn. De surveillancegegevens worden ook gebruikt om beslissingen over de volksgezondheid te staven.
Sommige infecties zijn in België volledig uitgeroeid (bv. polio) of komen nog maar zelden voor (bv. difterie). Andere infectieziekten blijven sporadische epidemische uitbraken veroorzaken, zoals de mazelen.
De Hoge Gezondheidsraad doet een aanbeveling voor het basisvaccinatieschema voor mensen in België op basis van epidemiologische cijfers van Sciensano en wetenschappelijke informatie.
Sinds 2021 wordt vaccinatie tegen COVID-19 aanbevolen in België voor iedereen ouder dan 12 jaar. Meer informatie over vaccinatie tegen COVID-19 in België en de gepubliceerde standpunten van de Hoge Gezondheidsraad.
Het vaccinatiebeleid in België wordt door de verschillende regionale autoriteiten georganiseerd (Uitgebreide informatie kan u terugvinden in het rapport ‘Vaccinatiebeleid en advies in België’), maar het basisvaccinatieschema is overal hetzelfde. U kan er de schema’s voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië (inclusief de Duitstalige gemeenschap) vinden.
Tal van ziekten kunnen worden voorkomen door huisdieren te vaccineren (kleine huisdieren, paarden en productiedieren). Afhankelijk van de diersoort, het te controleren of uit te roeien pathogeen, en de gezondheidscontext kan vaccinatie verboden, aanbevolen of verplicht zijn. Zo mag een katteneigenaar zijn dier tegen de niesziekte laten vaccineren, maar moet hij het tegen hondsdolheid vaccineren als hij het dier mee naar het buitenland wil nemen. Een tweede voorbeeld betreft de vaccinatie van vee tegen de ‘rodeneuzenziekte’ (bovien herpesvirus type 1). Deze was verplicht in geïnfecteerde kuddes en kon zo vermeden worden zodat België de officiële ‘ziektevrije’ status kan krijgen. Volgens de internationale richtlijnen en de Europese wetgeving mag deze status immers enkel in niet standaard vaccinerende landen worden uitgereikt. De implementatie van de Europese regelgeving in Belgische wetgeving wordt door de Federale Overheidsdiensten georganiseerd en de controle van de toepassing van de regelgeving is de verantwoordelijkheid van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).
Meer informatie kan worden gevonden op de webpagina’s van het FAVV in het Frans of Nederlands.
Meer informatie over gezondheidstoestanden en ziektebeschrijvingen kan worden gevonden op de webpagina’s van de Wereldorganisatie voor diergezondheid, die oorspronkelijk als ‘Office National des Epizooties’ werd opgericht.
